Dezenformasyon yasası olarak bilinen ve Basın Kanunu ile kimi kanunlarda değişiklik öngören kanun teklifi Türkiye Taksim travestileri Büyük Millet Meclisi TBMM Adalet Kurulu’nda kabul edildi Teklifin önümüzdeki hafta TBMM Genel Heyeti’ne gelmesi bekleniyor Düzenleme yasalaştığında halkı endişe panik ve tasaya sevk etmek ya da kamu barışını bozmak Tuzla travestileri maksadıyla aldatıcı bilgiyi alenen yayma aksiyonu kabahat kapsamına alınacak Bu hatası işleyenler için 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezası öngörülüyor
DW Türkçe’den Eray Görgülü’ye konuşan siber hukuk uzmanı Yaman üçyol travestileri Akdeniz binlerce kişinin toplumsal medyadaki paylaşımları nedeniyle yargılanabileceği ikazında bulundu Yeni düzenleme ile ülkemizde yeni bir boyutta endişe iklimi oluşturacak diyen Akdeniz’e nazaran yasa gereği toplumsal medya platformlarından kullanıcı bilgisi Ümraniye travestileri talep edilebilecek ve anonim hesaplara ulaşılabilecek Pekala düzenleme ne manaya geliyor Yaman Akdeniz kanun teklifi ile soruları yanıtladı
Hukukta yanıltıcı bilgiyi yayma üzere bir hata tarifi olabilir mi Teklifte bilhassa de mahpus cezası öngören unsur tam olarak ne manaya geliyor
Yaman Akdeniz Kamuoyunda dezenformasyon cürmü olarak uzun vakittir tartışılan ve önümüze ‘halkı aldatıcı bilgiyi’ alenen yayma kabahati olarak çıkan husus Meclis’te komitelerden geçti Teknik olarak bu kabahatin ne manaya geldiğine baktığımız vakit tanımlamasında sadece ‘halk ortasında telaş dehşet yahut panik yaratmak’ saikiyle denilmiş Sonlu bir bilgi çizilmiş aslında Ülkenin iç ve dış güvenliği kamu sistemi ve genel sıhhatiyle ilgili gerçeğe alışılmamış bir bilginin paylaşılması durumunda Ve natürel halk ortasında kaygı endişe yahut panik yaratmak saikiyle paylaşılmış olması gerekiyor Birebir vakitte tehlike cürmü olarak tanımlanmış Yani ‘kamu barışını bozmaya elverişli halde alenen yayan bireyler bir yıldan üç yıla kadar mahpus cezasıyla cezalandırılır’ denilmiş Buradan birçok sorun tespit etmek mümkün Zira gerçeğe muhalif bir bilgi olup olmadığı değerlendirmesi kim tarafından yapılacak Olağan ki kıymetlendirme öncelikle cumhuriyet savcılıkları tarafından yapılacak Gerisinden şayet iddianame hazırlanırsa yargı makamları yani mahkemeler bunun değerlendirmesini yapacak
Düzenleme bu haliyle ne üzere sakıncalar doğurur ne tıp sonuçlara yol açar
O kadar geniş tanımlanmış ki halk ortasında telaş dehşet yahut panik duyan vatandaşlar ‘endişelendim’ diyen vatandaşlar internette muhalif kesim tarafından yahut gazeteciler tarafından yapılmış haber ve içerikleri cumhuriyet savcılıklarına sıklıkla şikayet edecekler Kaldı ki savcılıklar tarafından resen soruşturmalar başlatılacak Hasebiyle 2023 seçimlerine gerçek yaklaşırken yüzlerce hatta binlerce kişi bu yeni hata tiplemesinden soruşturulmak yahut yargılanmak ile karşı karşıya kalacak Alışılmış ki bu geniş tanımlamanın yapılmış olması ülkemizde yeni bir boyutta dehşet iklimi oluşturacaktır
Hangi haberler ya da içerikler kamu barışını bozmaya yönelik olarak kıymetlendirilebilir Örnek verebilir miyiz Bunun ucu nereye kadar gidebilir
Türkiye özelinde vatandaşların rahatsız olduğu her türlü içerik yahut halk ortasında infial yarattığı argüman edilen olaylar kamu barışını bozmaya elverişli olacaktır Münasebetiyle aslında bir taraftan yüksek bir kriter konulmuş gözükse dahi toplumsal medyada sıklıkla gördüğümüz üzere vatandaşların her türlü içerikten yahut hoşlanmadıkları haberden rahatsız olmaları mümkün ve natürel ki ‘biz bundan telaş duyduk Ortamızda dehşet yahut panik yaratıldı’ denebilir ‘Enflasyon yüzde 150 olacak’ denildi yahut ‘Dolar sene sonunda 30’a çıkacak’ denildi üzere açıklamalar yaptığınızda spekülatif açıklamalar yaptığınız yahut gerçeğe muhalif bilgi paylaştığınız argüman edilerek en azından hakkınızda çarçabuk cürüm duyurusunda bulunmak mümkün olacak Ve bundan sonra siz bu tezler karşısında aylarca kendinizi savcılık makamlar karşısında yahut mahkemelerde savunmak durumunda kalacaksınız Ve münasebetiyle söz ve basın özgürlüğünüz kısıtlanmış ve bir nebze de olağan otosansüre itilmiş olacaksınız Zira bu tehlikeyle karşı karşıya kalan gerek gazeteciler gerek basın mensupları gerek olağan vatandaşlar sade vatandaşlar otosansür uygulamaya başlayacaklar zira aksi takdirde yargılanmaları yahut soruşturulmaları kelam konusu olacaktır Ben bunu söylediğim için bile bu tezde bulunduğum için dahi bu unsur meclisten geçtikten sonra soruşturulmam yahut yargılanmam kelam konusu olacaktır Ben bu bahiste çalışan bir uzman olarak kendi birikimim dahilinde ve doğal ki öbür uygulamaları da bilen kişi olarak bunu öngörebiliyorum Fakat öngördüğünüz bir şeyin gerçek bilgi olmadığını söyleyebilecekler
Gerçek olduğu bilinen bir bilgi dahi bu kapsamda kıymetlendirilebilir mi
Bir örnek vermek gerekirse Türkiye’de binlerce kişi cumhurbaşkanına hakaret kabahatinden soruşturuluyor ve yargılanıyor Ve resmi istatistikler de Adalet Bakanlığı tarafından açıklanıyor Ama resmi bilgiler elimizde olmasına karşın sayın cumhurbaşkanı çıkıp Türkiye’de o denli bir şey yok diyebiliyor dış basında Münasebetiyle buradaki sorun hangi bilginin gerçek olduğuna kim ne biçimde karar verecek Burada da olağan Türkiye’deki yargı organlarının bağımsızlığı da sorgulanacaktır diye düşünüyorum
Teklif yasalaştığında toplumsal medya kullanımını nasıl etkileyecek
5651 sayılı kanun ve internet kanununda yapılacak değişikliklerle toplumsal medya platformlarından bilhassa anonim hesaplardan yapılan paylaşımların kimler tarafından yapıldığını anlamak için bilgi talep edilecek Toplumsal medya platformları bu bilgileri makamlarla paylaşmazsa cezalandırılacak Hatta Türkiye’den erişimleri kısıtlanabilecek
VPN kullanılsa dahi toplumsal medya platformları bu bireylerin bilgilerini yetkili makamlara verebilecek mi
Türkiye’de yumurta hesap dediğimiz yahut farklı isimler kullanılarak yani insanların kendi isimlerini kullanmadan oluşturdukları hesapların irtibat bilgileri toplumsal medya platformlarının elinde var En azından elektronik posta adresleri yahut kullandılarsa telefon numaraları olduğu için bunların VPN kullanılsın yahut kullanılmasın kim olduklarının tespit edilmesi mümkün olacaktır toplumsal medya platformları bakımından Ancak olağan toplumsal medya platformlarının bu bilgileri bugüne kadar pek de paylaşmadıklarını Türk makamları bilmekle bir arada bundan sonraki süreçte ve bilhassa Türkiye’de kurmuş oldukları şirketler ve o şirketlerde vazifeli şahıslar aracılığıyla bu bilgilerin talep edilmesi kelam konusu olacaktır
Sosyal medyada suça husus olan paylaşımı retweet yapan alıntılayan şahıslar de mi cürüm işlemiş olacak
TCK’ya eklenecek olan unsurda ‘açıkça alenen yayan kimse’ denilmiş Hasebiyle aslında bu tip içerikleri yalnızca birinci paylaşan bireyler değil tıpkı vakitte yayan münasebetiyle toplumsal medyada beğenen yahut paylaşan şahıslar hatta o şahıslar hakkında açılan soruşturmalara reaksiyon gösteren ve yargılananlar hakkında ‘bu kadar da olmaz’ yansısı gösterenlerin de şayet o içerikleri paylaşması kelam konusu olursa yargılanmaları kelam konusu olacak Bu da keyfiyete müsaade veren sistem olacaktır Bu da doğal dehşet iklimini ve otosansürü tetikleyecek bir yapıya işaret etmektedir
Eylemin örgütlülük halinde yapıldığı tespit edilirse cezası yarı oranında artırılacak Örgütlülük halinde yapılıp yapılmadığı tespit edilebilir mi
Türkiye’de alışılmış örgüt dediğiniz vakit tam olarak ne manaya gelmediği yahut işte OHAL sürecinde biz irtibat iltisak üzere kavramları da Türk hukukunda görmüş olduğumuz için burada da tekrar olağan geniş tanımlanmış ve keyfiyete müsaade veren bir durumla karşı karşıyayız Zira kanun hususunun ikinci paragrafında bir örgütün faaliyeti çerçevesinde bir paylaşım yapıldığı argüman edilirse o vakit cezanın yarı oranda artırılması kelam konusu olacak Hasebiyle birlikte düşündüğümüzde bunlar hükümetin 2023 seçimlerine hazırlığı ve hasebiyle oluşturulacak kaygı iklimiyle hükümete yönelik tenkitleri azaltmak devam eden tenkitleri ise cezalandırmak emelinde olduğunu değerlendirmekteyim HABER MERKEZİ