Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC), Türkiye Muharrirler Sendikası, PEN Muharrirler Derneği ve Türkiye Yayıncılar Birliği, ‘Sansürlü Hayat Toplantısı’ düzenledi. TGC Lideri Turgay Olcayto, “Bütün yaşantımızı içine alan sansür ikliminden kelam ediyoruz. Yalnız gazeteleri, müellifleri değil müzikçiyi, tiyatro yapıtlarını, sinemayı kapsayan sansürden kelam ediyoruz. Sansür, yalnızca haberi, kitabı, sinemayı, sanatı etkilemiyor. Bunun dışında giyimimize, ömür biçimimize kadar dayatılan bir sansür kelam konusu. Basın ve kanıyı tabir özgürlüğü önündeki pürüzlerin kaldırılması için, gazetecilerin sansürsüz haber yapabilmesi için gayretimizi sürdüreceğiz” dedi.
TGC, Türkiye Müellifler Sendikası, PEN Müellifler Derneği ve Türkiye Yayıncılar Birliği ‘Sansürlü Hayat Toplantısı’ düzenledi. TGC Burhan Felek Konferans Salonu’nda bugün yapılan toplantıda habere, kitaba, müziğe, tiyatro ve sinemaya getirilen sansür ele alındı. Toplantıya gazeteci, müellif ve birtakım sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Sansürlü Hayat Toplantısı’nın moderatörlüğünü Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Lideri Olcayto yaptı.
“Gazetecilerin sansürsüz haber yapabilmesi için gayretimizi sürdüreceğiz”
Turgay Olcayto, “Bütün yaşantımızı içine alan sansür ikliminden kelam ediyoruz. Yalnız gazeteleri, muharrirleri değil müzikçiyi, tiyatro yapıtlarını, sinemayı kapsayan sansürden kelam ediyoruz” diye başladığı konuşmasına şöyle devam etti:
“Sansür, yalnızca haberi, kitabı, sinemayı, sanatı etkilemiyor. Bunun dışında giyimimize, ömür biçimimize kadar dayatılan bir sansür kelam konusu. Buna karşı çıkıyoruz elbette. Bu karşı çıkış her vakit dayanışma içinde olmayabiliyor maalesef. Bir kümenin sesi çıkıyor, bir kümenin sesi çıkmıyor. Dayanışmayı genişletmemiz gerekiyor. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti olarak, bu toplantıyı düzenlediğimiz derneklerle biz dayanışmayı sürdürüyoruz. Çabayı elden bırakmıyoruz. Bayanların verdiği çaba bu manada çok kıymetli bir örnek. Türkiye’de de İran’da da bayanlar ‘Biat etmiyoruz, korkmuyoruz, gayrete devam edeceğiz’ diyorlar. Bizler de basın ve kanıyı tabir özgürlüğü önündeki mahzurların kaldırılması için, gazetecilerin sansürsüz haber yapabilmesi için uğraşımızı sürdüreceğiz.”
“Ülkemizde müziklerimizi söyleyemiyor, söylenenleri dinleyemiyoruz”
Türkiye Muharrirler Sendikası Genel Lideri Adnan Özyalçıner ise şunları söyledi:
“Bir ülkede niyet, tabir özgürlüğü yoksa o ülkede insan hak ve özgürlükleri de yoktur. Anayasa’mıza nazaran herkesin niyetini serbestçe tabir edebileceği ülkemizde müziklerimizi söyleyemiyor, söylenenleri dinleyemiyoruz. Öte yandan çıkarılmak istenen Dezenformasyon Yasası ile toplumsal medya da sansürleniyor. Kelamlı, yazılı basınımızla birlikte hapishane tehditleri, Demokles’in kılıcı olarak başımızın üstünde sallanıyor. Yapmamız gereken, saçını süpürge eden bayanların estirdikleri özgürlük rüzgarı üzere bizim de kelam ve yazı gücümüzü sonuna kadar kullanarak niyet ve söz özgürlüğü bayrağını daha da yükseltmektir.”
“Tek sözcükle söylersek ‘laiklik’ idi yasaklanan ve laikliğin neşesi”
PEN Muharrirler Derneği İdare Heyeti Üyesi Haydar Ergülen de “Faşizmin mecburî kıldığı şeylerden biri de susma mecburiyetidir. Elbette sansürün gayesi da budur; rejimin, egemenlerin, otoritenin istemediği şeyler yazılmasın, konuşulmasın, gösterilmesin, çalınıp söylenmesin, sergilenmesin, yapılmasın” diye konuştu. Ergülen, şöyle devam etti:
“Bu zorunluluktan bu yıl hissesini en fazla alan, müzik ve müzik şenlikleri oldu. Direkt müzik yasaklanmadı ancak o müzik ile temsil edilen ömür biçimi, cümbüş, güç, dostluk, yakınlık, aşk ve en değerlisi de bayan ve erkeği buluşturan ortamların yasaklanmasıydı temel hedef. Tek sözcükle söylersek ‘laiklik’ idi yasaklanan ve laikliğin sevinci. PEN Türkiye olarak, öteki kuruluşlar üzere ekimde Meclis’in açılmasıyla görüşülecek olan Sansür Yasası’nın da sansürün de karşısında olduğumuzu bir defa daha belirtiyoruz.”
“Korku iklimi ve otosansür gelişiyor”
Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk, yayıncılığın ağır şartlardan geçtiğini vurguladığı konuşmasında şunları söyledi:
“Biz, işimizi yaparken dünyanın her yerinde İnsan Hakları Kozmik Beyannamesi’ni temel alıyoruz. Her türlü farklılığı söz etme ve yayınlama özgürlüğüdür yayıncılık. İçinde bulunduğumuz devirde cahilin ferasetini temel alan ve ispiyonculuktan beslenen bir sistem var. Bilgisiz, bir kitabı şikayet ediyor. Toplumsal medyada karalama kampanyası başlıyor. Kimi gazeteler de maksat gösteriyor. Muzır Şurası kitabı yasaklıyor. Poşet içinde satılmasını istiyor. Dehşet iklimi ve otosansür gelişiyor. Ne yazık ki bizlerin oy verdiği belediye liderleri da buna katılıyor. Ömür biçimini, kültürü savunma sıkıntısı haline geliyor olaylar. Kitap fuarları, demokrasi şenliği üzeredir. Kitapları özgürleştirme gayretimize devam edeceğiz. Ayrıca sansür ve toplumsal medya yasa tasarıları hususlarında meslek örgütleriyle birlikteliğin sürdürülmesi gerektiğinin çok değerli olduğunu belirtiyorum.”
“İfade özgürlüğü için iktidarın haksız ve hukuksuz uygulamalarına karşı çabamızı sürdüreceğiz”
TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş ise konuşmasında gazetecilerin yaşadığı problemleri anlattı. Güneş, “İktidarın basın kesiminin yüzde 90’ına hükümran olduğu günümüzde hâlâ gazetecilik damarına sahip yürekli meslektaşlarımız, vazifelerini yapma uğraşındalar, bunu yaparken de bedeller ödüyorlar. Yayın yasakları, sansür ve otosansürün süratle sürdüğü bir ortamda halkın haber alma, bilgilenme hakkını sağlamaya çalışan, yoksulluk hududunda maaş alan meslektaşlarımız özveriyle vazife yapıyor” dedi.
Güneş, “38 gazeteci şu anda cezaevinde. 12 bin gazeteci yargılanıyor. Bu iktidar devrinde tutuklu gazeteci sayısı bine yaklaştı. Basın ve kanıyı tabir özgürlüğünü yok sayan, gazeteciliği terör faaliyeti, haberi kabahat sayan bir anlayışla misyon yapan iktidar, yalnızca kendi istediği soruları soran gazetecileri toplantılara almakta, sormayanlara akreditasyon uygulamaktadır. İktidar, tek tip gazeteci, tek tip haber istiyor. Binlerce gazetecinin basın kartı, iktidarın istediği üzere gazetecilik yapılmadığı için iptal edilmiştir. Basın ve kanıyı söz özgürlüğü için iktidarın haksız ve hukuksuz uygulamalarına karşı gayretimizi sürdüreceğiz” diye konuştu.
“Bütün bu aksiliklere karşın uğraşımızı sürdüreceğimize inanıyorum”
Oyuncu ve eğitimci Tilbe Saran ise iktidarın açıktan açığa yaptığı baskının ötesinde dayanak vermeyerek yaptığı bir baskı olduğuna dikkat çekerek, “Biz, aslında sansürlenmiş vaziyetteyiz. Tiyatroların yüzde 50’si kapanmış durumda. Bugüne kadar 720 tiyatro kapandı. Bunun içinde yalnızca iktidarlar yok. Belediyeler de birebir biçimde tiyatroyu görmezden gelerek çalışma imkanlarımızı ortadan kaldırmış durumda. ‘Tiyatrolar ve tiyatrocular nasıl ayakta kalacaklar’ başlıklı 25 Ocak’ta bir toplantı yapıldı. Ne yazık ki davetli olan hiçbir resmi kurum temsilcisi katılmadı. Bütün bu aksiliklere karşın çabamızı sürdüreceğimize inanıyorum” dedi.
“Geziye takviye veren direktörlerin üstü çizildi”
Kültür-sanat muharriri Şenay Aydemir ise konuşmasında, sinema kesiminde iktidarın siyasetlerine teslim olan, dayanak alabilmek için iktidarın istediği üzere sinema yapan şirketleri eleştirdi. Aydemir, şunları söyledi:
“Sinemada, kendine güzel bakan üstatlar piyasası vardı. O üstatlar, devirlerinde risk almayı bilmiyorlar mıydı? 1982’de, darbe şartlarında Yol sineması çekildi bu ülkede. Artık liberalleşmeye hepimizin çok alıştığımızı düşünüyorum ve konfor alanını bırakmayı göze alamıyoruz. Hükümetle hengame etmediğimiz için rastgele bir sorun yaşamadan çok güzel toplumsal haklar varmış üzere, gelir seviyemiz daha da güzelleşmiş üzere yapmadık mı günümüze kadar? Onun için bugün buralardayız. Sinemadaki sansüre iktidar, dalı de ortak ediyor. Seyahate dayanak veren direktörlerin üstü çizildi. Onlarla kimse çalışmıyor. Son altı yıldır iktidarın başını ağrıtan sinema çekilmiyor. Dal de bilerek bilmeyerek bu sürecin kesimi. Tek bir şirket, sinema salonlarının yüzde 50’sini denetim ediyor. Dağıtım pazarının yüzde 30’nun sahibi. Kapitalist ülkelerde bile bu bu türlü değil. Rekabetin korunmasına çalışılıyor. Dijitalde de durum farklı değil. Orada da beş üretim şirketi var. Hepsi birebir şirketlerle çalışıyor. İktidar, dijitaldeki sinemaların karakterlerinin çıkarılmasını talep ediyor, üretim şirketleri de kabul edebiliyor. Ekmek parası diye seslerini çıkarmıyorlar.” (ANKA)