Çin merkezli elektrikli otomobil ve batarya üreticisi BYD (Build Your Dreams), Tesla’nın en dişli rakiplerinden.
Geçen hafta şirketin pay senedi, üçüncü çeyrek kârının geçen yıla kıyasla iki katına çıkması üzerine yükseliş yaşadı.
Eylül ayında Türkiye’de de otomobilleri satışa çıkan şirket, çeyreklik üretim bazında Tesla’yı geçti.
Küresel satışlarında ise çabucak Tesla’nın akabinde geliyor.
BYD’nin başarısı Çin’in araba sanayisinin gelişmişliği açısından da bir gösterge; Çin bu yıl ihracatta Japonya’yı geçti.
BBC muhabiri Monica Miller’ın haberine nazaran konut krizi ve rekor işsizlik ile sarsılan Çin iktisadı için araba sanayisi ışıldayan bir cevher.
Diğer yandan Çin’in Batı ile alakalarının gergin bir formda ilerlemesi ise ülkenin dış pazarının daralmasına yol açıyor.
BYD’nin en büyük avantajı nedir?
BYD’nin öbür şirketlerin bilakis en büyük avantajı, elektrikli otomobil yaptıktan sonra batarya üretmek yerine batarya şirketi iken otomobil üretmeye başlamasından kaynaklanıyor.
18,7 milyar dolarlık bir serveti olan şirketin CEO’su Wang Chuanfu, Çin’in en yoksul bölgelerinden birinde dünyaya geldi, lakin mühendislik ve fizikî kimya okuduktan sonra BYD’yi 1995 yılında kuzeni ile kurdu.
İlerleyen yıllarda akıllı telefonlar, laptoplar ve öbür elektronik eşyalarda kullanılan şarj edilebilir bataryalarla üne kavuştular.
En büyük rakipleri, eserlerini daha yüksek fiyattan satan Japonya pazarı idi.
BYD, 2002 yılında halka arz edildikten sonra kuvvetli bir devirden geçen Qinchuan Araba Şirketi’ni satın aldı.
Elektrikli otomobiller o devirde hala daha gelişme evresinde olsa da Çinli yetkililer piyasada doldurabilecekleri bir boşluk arıyordu.
2000’li yılların başında hükümet yenilenebilir güç üretimine ehemmiyet verdiği için sübvansiyon ve vergi kolaylığı vermeye başladı.
BYD için bu çok uygun bir zamanlamaydı; ürettikleri bataryalar elektrikli arabalar için kullanılabilirdi.
Warren Buffett yüzde 10 payını aldı
2008 yılında ABD’li yatırımcı Warren Buffett BYD’nin elektrikli otomobil üreten şirketinin yüzde 10 payını satın aldı.
Buffett bu kararının nedenini şirketin bir gün “küresel elektrikli otomobil piyasasındaki en büyük oyuncu” olacağını söyleyerek açıkladı.
Haksız da çıkmadı; Çin bugün BYD sayesinde global elektrikli otomobil piyasasını domine ediyor.
Geçen haziran ayında hükümet önümüzdeki dört yıl için 72,3 milyar dolar kıymetinde vergi indirimi açıklayarak çok büyük bir teşvikin altına imzasını attı.
Analistlere nazaran BYD’nin en büyük avantajı batarya üretimi.
Elektrikli araçların en kıymetli modülü bu; Tesla hala bataryaları için öteki üreticilerden alım yapıyor.
BYD’nin giriş düzeyi elektrikli aracı Seagull’ın fiyatı 11 bin dolar. Tesla’nın en son açıkladığı Model 3 sedanın Çin’deki başlangıç fiyatı ise 36 bin dolar.
Volkswagen’ı de geçti
BYD’nin başarısı elektrikli araç pazarını da aşmış görünüyor; Almanya’nın Volkswagen isimli şirketini bu yıl en çok satan otomobil markası olarak geçti.
Elon Musk 2011 yılında bir röportajda BYD ve Çinli rakipleri sorulduğu vakit gülümsemişti; lakin Eylül ayında Tesla’nın Çin’de sattığı elektrikli araçların sayısı 74.043’e düştü, bu da evvelki yıla nazaran yüzde 11’lik bir düşüşe işaret ediyor.
BYD ise tıpkı devirde 286.903 otomobil sattı; bu da elektrikli araçlar ve hibrit modellerde satışlarının yüzde 43 artması demek.
Çin’de elektrikli araçlara talebi Tesla yarattı
Halbuki Tesla Çin’e gelene kadar elektrikli araçlara ilgi yoktu. Araba analisti Ivan Lam’a nazaran Tesla hala Çin’in en sevilen elektrikli araç markalarından biri, hatta gençler ortasında Tesla daha tanınan.
Dünyanın en büyük otomobil pazarı olan Çin, elektrikli araçları ülkeye getirmeye karar verdiğinde yabancı şirketler için koyduğu üretim ve satış kurallarını gevşetti.
Daha evvel General Motors ve Toyota üzere şirketler, Çin’de fabrika bile kurmak isteseler kendilerine lokal bir ortak bulmak zorundaydı.
Bu fırsat ortaya çıkınca Tesla çabucak Çin pazarına daldı. Bugün Tesla, Çin’in en büyük elektrikli otomobil ihracatçısı ve Çin’deki en büyük ikinci elektrikli araç satışı yapan şirket.
Avrupa’da Çinli üreticiler daha ucuz
Musk, Çin’deki üretim kapasitesini artırmayı amaçlasa da ABD ve Çin ortasındaki tansiyon büyüdükçe maksadını yavaş yavaş Hindistan’a kaydırıyor.
Avrupa’da da daha ucuz olan Çin üretimi elektrikli araçlar revaçta.
Avrupalı ve İngiliz üreticiler Çin ile yarışmakta zorlanıyor.
AB, ithal edilen ve daha ucuz olan Çin imali otomobillere ek gümrük vergisi getirip getirmemesi gerektiği konusunda bir soruşturma başlattı.
Şimdilik BYD’nin ucuz ve yeşil araçları, enflasyon ve yükselen güç fiyatları ile çaba etmeye çalışan Almanya’da çok tanınan.
Mercedes-Benz, BMW ve Volkswagen üzere şirketlerin merkezi olan Almanya, global elektrikli araç üretimiyle çaba etmekte zorlanıyor.
Almanya’nın Mühih kentinde geçen Eylül ayında düzenlenen Avrupa’nın en büyük otomobil fuarında en çok ilgi gören mevzu Çin’in elektrikli araçlarıydı.
Otomobil yatırım şirketi olan Automobility’nin kurucusu Bill Russo’ya nazaran dünyanın her yerinde satın alma gücü öncelikli husus, dünyada da bunu elektrikli araçlarda şimdilik sağlayabilen yer Çin.
