Kadınların siyasetteki temsilini artırmayı hedefleyen Ben Seçerim Derneği, KONDA Araştırma’nın ‘Türkiye’de Bayan Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler’ araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya nazaran toplumun yüzde 40’ı hiçbir partinin kadın-erkek eşitliği konusundaki duruşunu başarılı bulmuyor. KONDA araştırmacısı Bekir Ağırdır, siyasetteki kadın-erkek eşitsizliğini gençlerin değiştireceğini belirterek, “Gençlerden oy almak isteyen partiler daha çok bayan aday göstermek zorunda” dedi.
Serbestiyet’ten Hilal Köylü‘nün haberine nazaran; Ben Seçerim Derneği müşavere heyeti üyesi Prof. Binnaz Toprak, idare heyeti üyesi Doç. Özlem Kaygusuz ve idare konseyi lideri Nilden Bayazıt, KONDA Araştırma işbirliğiyle seçmenlerdeki bayan siyasetçi algısını ölçen ‘Türkiye’de Bayan Siyasetçilerin Durumu ve Beklentiler’ araştırmasının sonuçlarını Ankara’da bir küme gazeteci ile birlikte kıymetlendirdi. Bu kıymetlendirme toplantısına KONDA araştırmacısı Bekir Ağırdır da katıldı.
Araştırma, toplam 2 bin 258 şahısla yapıldı
Araştırma, Türkiye genelinde 31 vilayet, 80 ilçe, 126 mahalle yahut köyde toplam 2 bin 258 şahısla yüz yüze ve derinlemesine görüşmelerle tamamlandı. Araştırma, Türkiye toplumundaki bayan algısını ölçmenin ötesinde, siyasi partilere dönük algı ve beklentileri yaş ve cinsiyet üzere değişkenler özelinde ölçmesi bakımından yapılmış en kapsamlı çalışma olarak tanıtıldı.
Ben Seçerim Derneği Lideri Nilden Bayazıt, araştırmayla temel gayelerinin toplumsal cinsiyet eşitliğini tam manasıyla içselleştirmiş, bu alanda önemli uğraş edecek bayanların meclise taşınmasını sağlamak, siyasette bayan temsiliyetini artırmak olduğunu anlatırken, araştırma sonuçlarının siyasi partiler başta olmak üzere toplumun tüm kesitleri açısından dikkat cazibeli olduğunu söyledi.
Toplumun tümünde bayanların siyasete katılması, bayan haklarının daha ileri noktalara götürülmesi konusunda büyük istek ve niyet olduğunu anlatan KONDA araştırmacısı Bekir Ağırdır, “Bugün bir partinin yalnızca bayan kotası getirmesi, o partide ya da toplumda kadın-erkek eşitliği konusunda tek başına sonuç üretmiyor. Bu alanda topyekün bir zihniyet değişimine gereksinim var” diye konuştu.
Toplumun yüzde 62’si, bayan siyasetçi artınca Türkiye’nin gelişeceğini düşünüyor
Araştırma sonuçlarına nazaran toplumun yüzde 62’si, bayanların yüzde 71’i, erkeklerin yüzde 54’ü bayan siyasetçi artınca Türkiye’nin gelişeceğini ve daha âlâ bir toplum haline geleceğini düşünüyor. Bayanların yüzde 79’u, erkeklerin yüzde 66’sı bayan milletvekili sayısı arttığı takdirde bayanların toplumun her alanında değerli roller üstlenebileceklerini düşünüyor.
Kadınların yüzde 82’si bayanların karar verici kademelerde daha fazla yer alması gerektiğini düşünürken, erkeklerin yüzde 65’i bu niyete sahip.
Türkiye’nin süratle kentleşmesinin bu oranlardaki rolüne dikkat çeken Bekir Ağırdır, “Türkiye’de bayan siyasetçi ya da mecliste kadın-erkek istikrarının sağlanması konusunda farkındalık süratle yükseliyorsa bunun nedeni, dünyaya açılan, dünyayı gören nesillerin toplumun öncü kesitleri olmasıdır” diyor.
“AK Parti’de bayan siyasetçi oranı fazla”
Araştırma sonuçları toplumun yüzde 61’inin partilerde mecburi bayan kotası uygulanmasından yana olduğunu gösteriyor. Bu fikre katılmayanların oranı yüzde 23’te kalıyor.
Erkeklerin yüzde 50’si partilerde eş başkanlığı desteklerken, bayanların yüzde 61’i bu fikre dayanak veriyor.
Toplumun yüzde 51’i siyasi parti yöneticilerinin bayan adayları seçilemeyen yerlerden listeye koyduklarını düşünüyor. Toplumun yüzde 27’si ise bu niyete katılmıyor. Bayanlar ortasında bu yargıya katılanların oranı erkeklere nazaran daha fazla.
Toplumun yüzde 40’ı hiçbir partinin kadın-erkek eşitliği konusundaki duruşunu başarılı bulmazken, yüzde 20’si bu bahiste AK Parti’yi başarılı buluyor. AK Parti’yi yüzde 16 ile CHP, yüzde 11 ile Uygun Parti, yüzde 8 ile HDP takip ediyor.
Bu sonuçların kadın-erkek eşitliği açısından siyasi partilere dönük bir hoşnutsuzluğun göstergesi olduğunu söyleyen Bekir Ağırdır, “AK Parti’de bayan siyasetçi oranı fazla. Bayan kolları, konut ziyaretleri o partide daha çok dikkat çekiyor. Yeterli Parti’nin de önderi bayan, HDP’de de bayan eş lider var” dedi.
“Siyasi partiler gençleri sandığa götüreceklerse bayan aday göstermek zorundalar”
Araştırmaya nazaran bayanların yüzde 44’ü bayanların siyasette daha fazla rol alması için bayan adaylara öncelik verilmesi gerektiğini düşünürken, erkeklerin yüzde 37’si bu bahiste bir şey yapılmaması gerektiğini ve aslında hak eden bayan adayların seçileceğini söylüyor.
Yaş azaldıkça bayanların siyasette az temsil edilmesinin sebebini partilerin gereğince fırsat vermemesi olarak görenlerin oranı artıyor. 15-17 yaş arasındakilerin yüzde 49’u bu hususta siyasi partileri hatalı buluyor.
18-32 yaş arasındakilerin yalnızca yüzde 16’sı bayanların aile sorumlulukları ağır bastığı için siyasette gereğince olamadıklarını düşünürken, 15-17 yaş arasındakilerin yüzde 23’ü, 33-48 yaş arasındakilerin yüzde 24’ü, 49 yaş ve üzerindekilerin ise yüzde 26’sı bu formda düşünüyor.
Bekir Ağırdır, “Siyasi partiler gençleri sandığa götüreceklerse, kararsızları ikna edeceklerse, bayan aday göstermek zorundalar. Zira öyküyü gençler değiştirecek. Metropollerdeki farkındalığın, dünyaya açılmışlığın içine doğuyor yeni jenerasyonlar. Bugün, 30 yaş altı gençler kendilerini evvel cinsiyet üzerinden tanımlarken, 40 yaş üstü dini ve etnik kimliklerini öne çıkarıyor” değerlendirmesini yaptı.
“Erkek taklidi siyasetçi olmayın”
Araştırmacı Bekir Ağırdır, toplumun bayanları karar verici pozisyonlarda görmek istediğini, genç seçmenin değişim beklentisinin de çok büyük olduğunu anlatırken, bayanlara yönelik olarak, “Erkek taklidi siyasetçi olmayın. Sizden beklenen, nüfus kâğıdınızda yazdığı üzere bir bayan olmanızın ötesinde, toplumda eşitlik için gayret verebilmeniz” tabirlerini kullandı.
Ağırdır, araştırma kapsamında Türkiye’yi 10 sözcükle tanımlamalarını istediklerinde herkesin bütünüyle ‘yoksulluk, yolsuzluk, yasaklar, rüşvet, adaletsizlik’ üzere kavramları gündeme getirdiğini; gelecek hayalinin de ‘Adalet, huzur, inanç, hürmet, vicdan’ üzere kavramlar üzerinden anlatıldığını vurguladı.
Ağırdır; “Bu kavramlar üzerinde tekrar düşünmek, siyaseti ve toplumu dönüştürmek gerekiyorsa, bunu yapacak olanlar da bayanlar. Zira bayanlar vücut, akıl ve gönül üçgeninde hareket etmekte erkeklere oranla çok daha yüksek bir kapasiteye sahip” dedi.
