Fitch Ülke Notları Yöneticisi Paul Gamble, Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu düşürmesinin gerisindeki temel nedenin mevcut siyaset bileşiminin olumsuz tesirleri olduğunu belirtti. Gamble, 2022’de yıllık ortalama enflasyonun Fitch tarafından derecelendirilen ülkeler ortasında en yüksek oran olan yüzde 71.4’e çıkacağını varsayım ettiklerini, artan geriye dönük endeksleme riskleri, yükselen beklentiler ve liradaki bedel kaybı nedeniyle enflasyonun seyrinin epey belgisiz göründüğünü söz etti.
‘TEKNİK BİR RESESYON ARTIK DAHA GÜÇLÜ BİR OLASILIK’
Dünya’dan Elif Karaca’ya açıklamalarda bulunan Gamble, şöyle konuştu:
“Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerden çok sayıda merkez bankası, yakın vakte kadar süreksiz olarak gördükleri enflasyonu denetim altına almak için siyaset faizini artırma yoluna gidiyor. Yüksek enflasyona global bir resesyon da eşlik edecek mi? Dünya çapında bir stagflasyon tehlikesi görüyor musunuz?
Kuzey Akım boru çizgisi yoluyla Rusya’nın doğalgaz arzının son devirde kesintiye uğramasının akabinde Avrupa’da doğalgaz konusundaki kasvetler kıymetli ölçüde arttı. Euro bölgesinde teknik bir resesyon artık daha güçlü bir mümkünlük. Haziran ayı için hazırladığımız Global Ekonomik Görünüm’e nazaran, bu yılın ikinci ve dördüncü çeyreklerini kapsayan periyotta euro bölgesi ortalama büyümesinin çeyreklik bazda yalnızca yüzde 0,1 olmasını kestirim ediyoruz. Bu çeyrekte ve sonraki çeyrekte büyüme, hizmetler ve turizm faaliyetindeki toparlanma ile desteklenecek olsa da doğalgaz kahırları ve yüksek fiyatlar, güç talebinin bilhassa yüksek olduğu bu yılın son çeyreği ile 2023’ün birinci çeyreğinde arka arda iki çeyreklik ekonomik daralmayı basitçe tetikleyebilir. Her iki çeyrekte de GSYİH’deki hafif bir daralma, 2023 euro bölgesi büyüme varsayımımızın yüzde 2,1’den yaklaşık yüzde 1’e düşürülmesine neden olabilir.
‘TÜRKİYE’DEKİ BÜYÜME ÜZERİNDE NET BİR OLUMSUZ TESİRİ OLACAK’
Fed’in yumuşak bir iniş gerçekleştirebileceğini düşünüyor musunuz, yoksa enflasyonun düşmesi için resesyon kaçınılmaz mı? Bunun Türkiye üzere gelişmekte olan ülkeler üzerinde ne üzere tesirleri olacak?
Bankacılık kesiminin sıhhati, hanehalkı mali durumunun daha güçlü oluşu ve borçluluk seviyelerinin düşüklüğü göz önüne alındığında, pandemi sırasında biriken tasarrufların da dayanağıyla ABD iktisadı şu anda faiz artışlarına karşı 2006 yılına nazaran çok daha güçlü görünüyor. Lakin varsayımlarımız, ABD iktisadının 2023’ün ikinci yarısında yavaşlayacağını ve teknik bir resesyon mümkünlüğünün epey arttığını gösteriyor.
Küresel bir resesyonun yaşanması halinde, değerli ihracat pazarlarından gelen talep düşeceği ve turist sayısı da etkileneceği için Türkiye’de büyüme üzerinde net bir olumsuz tesiri olacaktır. Ayrıyeten, Türkiye üzere büyük dış finansman gereksinimi olan ülkeler için kırılganlıkları artıracak, finansal piyasalarda riskten kaçınmaya neden olacaktır.
‘TÜKETİMDE YAVAŞLAMA BEKLİYORUZ’
Türkiye’de ekonomik büyüme, yükselen enflasyonla birlikte güçlü kalabilir mi ya da sonunda büyüme de düşecek mi? Enflasyonu düşürmek için Türkiye nasıl bir siyaset izlemeli?
Fitch’in Türkiye’nin kredi notunu düşürmesinin ardındaki temel neden, mevcut siyaset bileşiminin olumsuz tesirleri oldu. 2022’de yıllık ortalama enflasyonun Fitch tarafından derecelendirilen ülkeler ortasında en yüksek oran olan yüzde 71.4’e çıkacağını varsayım ediyoruz. Artan geriye dönük endeksleme riskleri, yükselen beklentiler ve liradaki kıymet kaybı nedeniyle enflasyonun seyri epeyce bilinmeyen görünüyor. Döviz kuru geçişkenliğinin hem suratı hem de şiddeti arttı. Genel siyaset bileşiminin en azından 2023 seçimlerine kadar çok destekleyici bir biçimde devam etmesini ve enflasyonun 2023’te ortalama yüzde 57 düzeyinde yer almasını bekliyoruz. Artan enflasyon, zayıf döviz kuru ve yurtiçi inancın zayıflaması nedeniyle tüketimde yavaşlama bekliyoruz. AB’deki zayıf büyüme de dış talep üzerinde baskı oluşturacak. Büyümenin 2022’de yüzde 4,5 olmasını, lakin yüksek enflasyon, sıkılaşan finansman şartları ve yavaşlayan global büyümeye bağlı olarak 2023’te yüzde 3,0’e ve 2024’te yüzde 2,9’a gerilemesini iddia ediyoruz. Enflasyonu düşürmek, lakin faiz artırımı ve ortodoks para siyaseti izlenmesiyle mümkün olacaktır.
‘GÜVENİ VE FİNANSMANA ERİŞİMİ DAHA DA ZAYIFLATABİLİR’
Türkiye’de lirayı destekleme ve dolarizasyonu azaltma maksadıyla son periyotta açıklanan düzenlemelerin muhtemel tesirleri hakkında ne söylersiniz? Finansal istikrarı güçlendirecek ve kredi sisteminin daha faal çalışmasını sağlayacaklar mı?
Fitch Ratings’e nazaran, Türkiye’nin yeni iktisat siyaseti karışımı kamu maliyesi ve ülke döviz konumu üzerindeki riskleri artırdı. Hükümet şiddetli dış ortama ve artan makroekonomik dengesizliklere karşın yüksek büyüme ve istihdamı muhafazaya odaklanmaya devam ederken, giderek daha müdahaleci ve öngörülemeyen siyasetlerin izlenmesi itimadı ve finansmana erişimi daha da zayıflatabilir.” (HABER MERKEZİ)
