Yeni Şafak muharriri Ahmet Ünlü, Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli Yönetim Birlikleri Çalışanının Misyonda Yükselme ve Unvan Değişikliği Temellerine Dair Yönetmelik ile belediyelerde imtihansız atamaların önüne geçilmesi için kıymetli kriterler getirildiğini hatırlatarak Sayıştay’ın imtihansız atamalara yaklaşımını kıymetlendirdi.
Ünlü, bir belediyede, belediye lider yardımcısı takımında 7 ay vazife yaptıktan sonra şef takımına ataması yapılan işçi ile ilgili Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan “ En az iki yıllık yüksekokul mezunu olma kaidesini taşıması halinde imtihansız, genel kararlara nazaran şef takımına atanabilmesi konusunun Başkanlığınızın takdirinde bulunduğu” değerlendirilmesinin yapıldığını yazdı.
Bir müddet sonra ataması yapılan kişinin şef takımından imtihansız olarak müdür takımlarına atanması da gerçekleştirileceği yazan Ünlü, “Maalesef belediyeler, işçi idaresinde kurallara en az riayet edilen kurumlardır” diye yazdı.
Sayıştay raporlarında, eşitlik, liyakat ve meslek prensipleri çerçevesinde atama yapılması gereken şube müdürlüğü takımlarına, bu unsurlar gözetilmeksizin ve mevzuatında belirlenen kaideler dikkate alınmaksızın atamalar gerçekleştirildiğinin tespit edildiğini yazan Ünlü, şöyle devam etti:
Bu bağlamda mevzuat kararlarına nazaran asıl olan memurun eşitlik ve liyakat asılları doğrultusunda objektif kriterler dahilinde misyonunda yükselebilmesi süreci işletilmesi gerekirken buna uyulmadığı görülmektedir. Belediyeler ve üniversitelerdeki müdürlük takımlarının büyük çoğunluğuna, şube müdürlüğünden daha üst/eşit misyon olarak kabul edilen özel kalem müdürlüğü, fakülte, enstitü ve yüksekokul sekreterliği vazifelerinde bulunanların atandığı görülmektedir. Bu biçimde şube müdürlüğüne atananların tamamı evvel üstte değinilen ve üst/eşit misyon niteliğinde bulunan takımlara atanmış ve ardından de kısa müddet sonra şube müdürlüğü takımlarına atamaları eleştirilmiştir.
Böylece, kısa vadeli atamalarla üst misyonlara getirilen bireyler, Yönetmelik’in kelam konusu istisna kararından yararlanılarak şube müdürlüğü takımlarına getirilmiş, mevzuatla getirilen eşitlik ve liyakat temeli göz gerisi edilmiştir.
Bu çeşit atamalara başta belediyeler olmak üzere kamu kurum ve kuruluşlarında sıklıkla karşılaşılmaktadır. Adeta imtihanla yükselme istisna imtihansız yükselme asıl haline gelmiştir. İmtihanla yapılan yükselmelerde yaşanan ezalar da işin öteki bir boyutunu oluşturmaktadır. Yani kelamlı imtihanda yaşanan sorunlar da işin öbür bir boyutunu oluşturmaktadır.
Sayıştay’ın, hazırladığı raporlarda ve kararlarda hülle atama olarak isimlendirilen vazifede yükselme ve unvan değişikliği kapsamındaki takımlara imtihansız atamaları mercek altına aldığı, bundan sonra da alacağı ve tazmine hükmedeceği anlaşılıyor. İlgililerin ezaya düşmemesi için dikkatli olmaları gerekmektedir.
Mevzuatta imtihansız atamalar için açık kapı olduğu surece bu kapı daima olarak zorlanacaktır. Gerçekten yönetmelik değişikliğinden sonra da açık kapılar zorlanmaya devam edilmektedir. Şu an mahalli yönetimlerde yalnızca birtakım vazifeler için kapıda bekleme müddeti artmıştır. Fakat belediyeler dışındaki kurumlarda kapı aralıkları daha fazla olup imtihansız atamalar sürat kesmeden devam etmektedir. Bu nedenle kimseyi ayıplamak gerçek değildir. Kıymetli olan kapıları sonuna kadar kilitlemek ve şeffaflığı ön plana çıkarmaktır.
Düşünsenize bir tarafta müdürlük imtihanını kazanmak için gece gündüz demeden emek harcayan ve imtihan üstüne imtihana girenler öteki tarafta ise tanıdık bildik marifetiyle emek harcamadan ve zahmete katlanmadan dolaylı yollarla imtihansız müdür olanlar. Artık vicdanların kaldıramayacağı bir hale dönüşen imtihansız yükselmelerin sona erme vakti gelmelidir. Sayıştay kararları ışığında bahsin tekrar masaya yatırılıp objektifliği öne çıkaran türel düzenlemeler yapılması gerekmektedir.”