Korona virüs pandemisinin Türkiye’de tespit edilen birinci olayının Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklandığı 11 Mart 2020’den bu yana 2 yıl 3 ay geçti. Bu süreçte bakanlık mevti, olay üzere birçok sayı açıkladı. Fakat kamuoyu bu sayılara kuşkuyla baktı ve sayıların gerçek olmadığı tarafında de siyaset kanadından birçok tenkit geldi. Bu defa de Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) iki yıldır vefat istatistiklerini açıklamıyor. 24 Haziran’da 2021 yılına ilişkin mevt istatistiklerini paylaşması beklenen TÜİK, “24 Haziran’da yayımlanması planlanan ‘ölüm ve mevt nedeni istatistikleri, 2021’ haber bülteni istatistiklerin elde edildiği kurumların idari kayıtlarındaki çalışmaların devam etmesi nedeniyle ertelenmiştir” açıklaması yaptı.
‘TÜİK’İN AÇIKLAMASI İNANDIRICI DEĞİL’
TÜİK tarafından geçen yıl yapılan açıklamada da benzeri sözler kullanılarak, istatistiklerin ileri bir tarihte açıklanacağı belirtilmişti. Türk Tabipleri Birliği (TTB) Pandemi Çalışma Kümesi Üyesi Güçlü Yaman, pandemiden bu yana e-devlet, belediye web siteleri ve mezarlık sistemlerinden elde ettiği mevt bilgilerinin istatistiğini tutuyor. Mezopotamya Haber Ajansı’ndan Zemo Ağgöz’e konuşan Yaman, Türkiye çapında tüm ölümlerin girildiği bir sistemin olduğunu ve bunun Sıhhat Bakanlığı, nüfus dairesi ve TÜİK’in birlikte kullandığını söylüyor. Yaman, “Günlük olarak datalara ulaşabiliyorlar. Zira 2020’nin Ağustos ve Eylül sonunda toplam vefatlar açıklandı. TÜİK’in şimdiki açıklaması inandırıcı değil. O periyot açıkladılar ve fazladan ölümlerin o güne kadar açıklanan resmi bilgilerin iki katı olduğu ortaya çıkmıştı” dedi.
‘AMAÇ SALGIN KAYNAKLI VEFATLARI GİZLEMEK’
Ölüm datalarının pandemi öncesinde her yıl nizamlı olarak açıklandığını hatırlatan Yaman, “Salgının başlamasından sonra bu istatistikler artık kıymet kazandı zira vefat sayılarının nitekim açıklanıp açıklanmadığına dair bir tartışma başladı. Fakat, öncesinde hiçbir sorun çıkmadan açıklanan vefat dataları, salgın başladıktan sonra açıklanmamaya başladı ve her seferinde misal münasebetler söylüyorlar. Salgın başladıktan sonra hiçbir biçimde açıklanmamasının tek nedenini salgın kaynaklı vefatları gizlemeye çalışmalarına kanıt olarak görüyorum” diye konuştu.
‘ÖLÜM SAYISI 300 BİNE YAKIN’
Belediyelerden topladığı bilgilerle yaptığı çalışmayla emelinin gerçek mevt sayılarının ortaya çıkarabilmek olduğunu vurgulayan Yaman, “Belediyelerden topladığım vefat bilgileriyle elde ettiğim sayılara nazaran salgının başladığı 11 Mart 2020’den 7 Haziran 2022’ye kadar salgın ve salgına bağlı nedenlerden ötürü ölen insanların sayısı 287 bin görünüyor. Üzerinden vakit geçti 300 bine yanlışsız yaklaşıyor bu sayı” diye belirtti.
‘SALGIN İNKARCISI ÜLKELER ARASINDA’
Türkiye’nin nüfusuna nazaran fazladan yaşanan vefatlar, dünyadaki öteki ülkelerle kıyaslandığında “salgın inkarcısı” ülkeler kategorisinde yer aldığını kaydeden Yaman, şunları söz etti: “Amerika, Brezilya üzere ülkelerde daha evvel salgın büsbütün inkar ediliyordu. Türkiye, şuan bu kategoride lakin salgın açık bir halde inkar edilmedi. Örtülü bir formda inkar edildi. İnsanların uyarılması, tedbirlerin değerinin vurgulanması ve bunun sonuçlarının ağır olabileceği istikametinde açıklamaların yapılması gerekiyordu ancak birinci iki ay hariç genel tablo ‘salgın bitti bitecek’ tarafındaydı ve bugünlere geldik. Bu salgının ciddiye alınmasının önünde mahzur oldu, aşı terslerinin argümanlarını güçlendirdi.”
Yaman, 300 bine yakın vefatın iktidarın uyguladığı yanlış siyasetlerin en net faturası olduğunun altını çizdi. Salgının gerçek yıkımını ölçebilmek için fazladan ölümlerin hesaplanmasının ehemmiyetine dikkati çeken Yaman, “Çünkü vefatlar çok stabil biçimde seyrediyor. Yılda yüzde 1’lik artış oluyor. Bunu salgın yıllarındaki ölümlerle karşılaştırıyoruz ve buradan olağandışı bir artış olduğunu görüyoruz. Bu artışın da nedeni salgın ya da salgına bağlı nedenler oluyor. Örneğin; sıhhat sisteminde yaşanan kriz ya da 65 yaş üstüne uygulanan konut mahpusu üslubu uygulamaların sonuçları üzere nedenlerden kaynaklı ölümlerle birlikte gerçek fatura ortaya çıkıyor” formunda konuştu.
‘AÇIKLANANIN ÜÇ KATI’
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın geçtiğimiz yıl bütçe görüşmelerinde, “TÜİK açıkladığında bilgilerin gerçeğin üç katı olduğunu göreceğiz” dediğini anımsatan Yaman, değerlendirmelerini şöyle sürdürdü: “Bu da belediyelerden topladığım vefat datalarıyla yaptığım hesapla uyumlu. Yaklaşık üç katı. Bu itiraf edildi ancak buna karşın hala dataları gizlemeye devam ediyorlar. Salgına yönelik inkar gibisi siyasetin izlenmesi ölümlerin önemli bir halde artmasına neden oldu. Salgın hala devam ediyor. Uzmanlar Kovid-19’un son salgın olmayacağını da söylüyorlar. Datalar şeffaf bir halde açıklanmalı, herkes bunu görmeli ve ileriye dönük olarak tekrar karşılaşıldığında ona nazaran ne yapacağını düşünmeli.”
‘TÜİK DE BAKANLIK DA AÇIKLAMIYOR’
Pandemi sürecinde ulusal seviyede vefat verisi olmayan ülkelerin Hindistan, Endonezya, Arjantin ve Türkiye olduğunu kaydeden Yaman, kelamlarını şöyle tamamladı: “Örneğin Rusya’da da Kovid-19 vefatlarına dair açıklanan resmi datalar bizdeki üzere gerçeğin çok altında. Ancak Rusya’da resmi istatistik enstitüsü tüm vefatları açıklıyor. Rusya’da bu açıklanan bilgiler sayesinde Kovid-19 ölümlerinin gerçek olmadığını biliyoruz. Biz de TÜİK de açıklamıyor, bakanlık da açıklamıyor. Tam bilakis kimse ölmemiş üzere bir hava yaratılıyor. Meğer resmi bilgilere nazaran bile 99 bin kişi ölmüş durumda, gerçeğin üçte biri fakat hiç de az değil.” (HABER MERKEZİ)
