Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Dekanı ve Tabiat Bilimleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şükrü Ersoy, katıldığı sarsıntı ve tsunami bahisli panelde,“Türkiye sonları içerisinde 8’den büyük zelzele olmaz, imkânsız. Yalnızca Güneybatı Anadolu, Yunan Adaları, Girit Rodos etrafında 9’a yakın büyüklükte sarsıntı olabilir. Bu da bizi etkileyebilir” diye konuştu.
Fatih’te, Bezmialem Vakıf Üniversitesi’nde düzenlenen ‘İstanbul’da Zelzele ve Tsunami Tehlikesi’ konulu panelde konuşan Prof. Dr. Şükrü Ersoy, zelzele ve tsunami hakkında; “Türkiye’de pek çok fay zonu var; bu fay zonları da büyük zelzeleler oluşturabiliyor. Tarihi periyotta oluşturmuş; gelecek periyotta de oluşturabilecek. Hasebiyle fay zonlarını çok güzel tanıdığımız için nerelerde gerilim var, nasıl sarsıntı olacak, yaklaşık ne aralıklarda olacak bunu yer bilimciler biliyor. Bizim bilemediğimiz; sarsıntının tam vakti ve büyüklüğünün ne olacağı. Yakın gelecekte Marmara’da 7’den büyük sarsıntı olacak diyoruz fakat hangi gün olacak bilmiyoruz. Bunu da dünyada hiç kimse bilmiyor” dedi.
“Depremde can kaybı yaşanmaması için sağlam yapılar hazırlanmalı”
Depremle ilgili gerekli tedbirlerin alınmadığını belirten Prof. Dr. Ersoy,“‘Kentsel dönüşüm’ dediğimiz çok değerli bir proje var; bu, şimdi her yerde faaliyete geçmiş ya da bitmiş değil. Yapılarımızı zelzeleye karşı güçlendirmezsek nasıl dirençli kentler elde edeceğiz? Sarsıntıları sağlam yapılarda yaşamamız gerekiyor. Sağlam yapıları bir an evvel hazırlamalıyız ki yıkımlar ve can kayıpları yaşanmasın. Bu durumlarda hakemlik misyonu devlete düşmektedir” ifadelerini kullandı.
“Marmara’da, 7.7 büyüklüğünde sarsıntı meydana gelmesi mümkün”
Türkiye’nin yüzde 100’ünün zelzele bölgesi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Ersoy, “Marmara’da geçmiş tarihte büyük sarsıntılar var. En büyük sarsıntı de ‘küçük kıyamet’ denilen 1509 zelzelesi. Yıkımları ve meyyit sayıları fazla. Hasebiyle bu zelzele bir daha tekrarlanırsa, bu zelzelenin 7.7 büyüklüğünde olacağı düşünülüyor. 7.7 ise, Kocaeli zelzelesi üzere, 2.8 kat daha büyük bir zelzele demektir. O yüzden 7.7 büyüklüğündeki bir sarsıntı çok yıkıcı olabilir. Bir sarsıntı geçmişte olmuşsa gelecekte de olabileceğini gösterir. Bu türlü bir potansiyel Marmara’da var. Doğrultu atımlı fayların verebileceği azamî büyüklük 8 büyüklüğüdür. Türkiye sonları içerisinde 8’den büyük sarsıntı olması imkansız. Yalnızca Güneybatı Anadolu’da, Yunan Adaları, Girit ve Rodos’un etrafında 9’dan büyük ya da buna yakın bir zelzele olabilir. Bu da bizi etkileyebilir” dedi.
“Marmara sarsıntısına bir ‘milli güvenlik sorunu’ üzere bakmak gerek”
Prof. Dr. Şensoy, “Marmara Denizi’nin içerisinde, gelecekte büyük bir sarsıntı bekleniyor. Bu, İzmit Körfezi’nin çıkışı ile Tekirdağ açıkları ortasındaki bir bölgede olacak. Tahminen tek kesim tahminen de birkaç modüllü bir fay kırılması, bir zelzele yaşanabilir. Nüfus potansiyeli, yapı stoğu ve iktisadın kalbinin burada atması nedeniyle Marmara sarsıntısı çok değerli. Değerli bir para girdisi var, hasebiyle buradaki tedarik zinciri kırıldığı vakit Türkiye bundan çok etkilenir; kıtalararası bir sorun olabilir. Bu yüzden Marmara sarsıntısına bir ulusal güvenlik sorunu üzere bakmak ve hazırlanmak lazım” diye konuştu.
“İstanbul’daki yapılar, gelecek zelzeleden etkilenecek”
Türkiye’de 5.5’ten büyük sarsıntı oluşturabilir fay sayısının 500’e yakın olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ersoy, “İstanbul medeniyetler kenti; pek çok eser bırakmışlar. İstanbul Surları, Ayasofya, Fatih Camii ve buna emsal pek çok kültürel yapılar var. Bu yapılar, İstanbul’un etrafındaki her zelzeleden etkilenmiş. Gelecekte de bu yapılar etkilenebilir. İstanbul, şimdiye kadar yaşadığı zelzeleleri merkezi kesimde yaşadı. Türkiye’nin en sağlam kayaçları üzerindeki yapı stoğunda sarsıntılar yaşandı. En son 1894’te zelzele olmuştu. Artık gelecekte sarsıntı bekliyoruz ancak yapı stoğu eski yerinde değil. Artık genişledi, daha geniş alanlara yayıldı. Birebir vakitte yerler de değişti. Daha çürük tabanlar üzerinde yapı stokları var. Bu yüzden ‘İstanbul, geçmişte yaşadığı sarsıntılardan daha yıkıcı sarsıntıları görecektir’ dediğimizde bir kehanet olmaz” dedi. (DHA)