Şirin Payzın
Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi ( UNWomen) iki yıllık pandemi ortasından sonra üst seviye ve yüz yüze birinci toplantısını New York’da yaptı..
Zirvenin sloganı “Cinsiyet eşitliği için verilen kelamları yerine getirmek için daha güçlü adımlar atma zamanı” olarak belirlenmişti.
Pandemi sırasında ve sonrasında dünya çok değişti. Ekonomik kaideler zorlaştı. Dijitalleşme hem günlük hayatın hem de çalışma hayatının olmazsa olmaz şartı haline geldi.
Bu yüzden dünyanın dört bir köşesinden gelen hükümet temsilcileri, bayan önderler, bayan örgütleri ve aktivistler, pandemi sonrası periyodun en büyük probleminin dijitalleşmenin yol açtığı problemlerle gayret olduğunu düşünüyorlar.
Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi’nin New York’taki toplantısı
Yani bayana yönelik ayrımcılığın yeni adı “dijitalleşme”
Çünkü yüksek teknolojinin kullanıldığı sanal ortamlar, dijital imkan ve marifet gerektiren yeni tertip dünyanın büyük bir kısmında bayanların ve kız çocuklarının hizmetlere, eğitim hakkına, iş bulma ve çalışma imkanlarına ulaşmasının önündeki en kıymetli manilerden biri haline gelmiş durumda.
Bu nedenle hükümetlerin cinsiyet eşitliğinin sağlanması için güçlü adımlar atmaya başlaması, bu bahiste imzaladıkları memleketler arası mukavelelere de sadık kalmaları talebi eskisinden daha güçlü.
Özel bölüm ise yeni amaçlar koymak ve uygulamak zorunda.
New York’daki toplantılara Türkiye’den ve özel kesimden tek iştirakçi Koç Holding İdare Şurası Üyesi İpek Kıraç, “hayaller hedefimiz” sloganıyla yola çıktıklarını, teknoloji ve inovasyon kısımlarında çalışan bayan oranını 2026 yılına kadar en az yüzde 30 düzeyine çıkarmayı hedeflediklerini açıkladı. Kıraç, Koç topluluğunun her yaş kümesinden 500 bin bayan ve kız çocuğuna ulaşmak için 30 başka program yürüttüğünü ayrıyeten Birleşmiş Milletler Kalkınma Programını (UNDP) ile birlikte Koç Üniversitesi Girişimcilik Araştırma Merkezi KWORKS’ün Bayan Teknoloji Girişimcileri Programı’nı desteklediklerini anlattı. İpek Kıraç, değerli amaçlarından birinin de topluluk olarak yeni eser ve hizmetlerinin inovasyon ve AR-GE süreçlerinin eşitlikçi bakış açısıyla yürütmek ve başta kız çocuklarının teknolojiye ve inovasyona yönelmesini sağlamak olduğunu vurguladı.
Yüksek teknoloji kullanılarak üretilen yeni jenerasyon pek çok eserin tüketilmesinde amaç bayanlar ise neden bayanların beyin gücünden daha fazla yararlanılmıyor? Tartışma konusu bu…
Toplantıda konuşan Ruanda İnovasyon Bakanı Paula Ingabire yalnızca otomotif dalını örnek vererek değerli bir mevzuya dikkat çekti : “Yeni kuşak otomobilleri bayanlar da kullanıyor . Bayanlar o otomobillerle çocuklarını okula getirip götürüyorlar. O vakit otomobillerin koltuklarını, emniyet kemerlerini bayan dizayncılar geliştirmeli. Bayan tasarımcılara bütün kesimlerde gereksinim var. Bizim gayemiz bütün dallar için daha fazla bayan dizayncı, mühendis, bilişim uzmanı yetişmesini sağlamak.”
Ruanda İnovasyon Bakanı Paula Ingabire
Toplantının sonunda İpek Kıraç‘ın şu vurgusu da değerliydi: “Toplumsal Cinsiyet eşitsizliği ile uğraşın en değerli göstergesi önderler için de kurumlar için de temenni ve âlâ niyet lisanına son verip, somut gayeler ortaya koymak. Bu maksatları hamasetle, kararlılıkla gerçekleştirmek… Toplumsal cinsiyet eşitliğini lakin birlikte hareket ederek, kolektif etkiyi oluşturarak sağlayabiliriz.”
Finlandiya Kalkınma ve Ticaret Bakanı Ville Sikinnari’nin söyledikleri de bu tespiti destekledi. Sikinnari, “Söylenecek her şey söylendi artık harekete geçme zamanı” dedi.
Finlandiya Kalkınma ve Ticaret Bakanı Ville Sikinnari
UNWomen‘ın İcra Yöneticisi Sima Bahous‘a nazaran de eşitsizlik döngüsünü kırmanın ve gelecek jenerasyonlar için, şeffaf, inançlı ve eşit bir dijital gelecek inşa etmek için güçleri birleştirmenin tam zamanı
Sima Bahous-UNWomen İcra Direktörü
Toplantının özeti “dijital haklar bayan haklarıdır”
Pandemi sonrası ortaya çıkan yeni dünya tertibinde ülkelerin kalkınabilmesi için bayanların gücüne çok daha fazla gereksinim var. Dünyanın genelini etkileyen derin yoksulluk, gelir dağılımındaki eşitsizlik buna bağlı gelişen eğitim, sıhhat, iklim krizi üzere sıkıntılı alanlarda tahliller üretilecekse bayanlara yönelik eşitsizliğin giderilmesi gerekiyor.