Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), cumhurbaşkanı ve milletvekili adaylarına seçilmeleri halinde RSF’nin 15 unsurluk bildirideki tavsiyeleri hayata geçirmeleri için davet yaptı.
RSF’nin bildirisinde basın özgürlüğünün etkin halde savunulması, gazetecileri koruyan bir yargı sisteminin tekrar tesisi ile medya özgürlüğü ve bağımsızlığını garanti altına alan yasal ve düzenleyici bir çerçevenin uygulamaya konulmasını önerdi.
RSF’nin bildirisi şöyle:
“A– Özgürlüklerin ve bu ortada basın ve gazeteci özgürlüğünün garantisi bir yargı için, yargının bağımsızlığını ve özerkliğini tesis etmek
1. Yargı bağımsızlığı ve özerkliğini tesis etmek:
. Bilhassa Yargıçlar Savcılar Şurası’nın (HSK) bağımsız bir yapıya kavuşturulması, gazetecileri de içine alan davaları dış siyasi müdahalelere kapatılması. (Hakim ve savcılara ait tayin ve disiplin süreçleri dahil).
· Sulh Ceza Hakimlikleri’nin bağımsız bir statüye kavuşturulması; gazetecilerin gözaltına alınması yahut tutuklanması yanı sıra İnternet sansürüne dair keyfi kararlarının önüne geçilmesi emeliyle reforme edilmesi.
2. AİHM ve Anayasa Mahkemesi içtihatlarının öncelikliliğine; 1982 T.C Anayasası’nda tanımlanan basın özgürlüğü ve bilgiye erişim hakkına ait kararlarına hürmet gösterilmesi.
3. Bilhassa tabir ve basın özgürlüğüne saygılı bir pratik için, bu hakları garanti altına alan AİHM ve Anayasa Mahkemesi içtihatlarına yönelik olarak hakim, savcı ve öteki soruşturma makamları için özel formasyonlar geliştirilmesi.
B- Basın özgürlüğüne ait yasal çerçevenin güçlendirilmesi ve ceza kanununun gazetecilere karşı araçsallaştırılmaması
4. Ceza ve Terörle Gayret maddelerinin gazeteciler ve öbür bağımsız ve eleştirel görüş sahiplerine karşı araçsallaştırılmaması için tedbir alınması.
5. Ceza Kanunu’nun basın özgürlüğünü teminat alacak biçimde gözden geçirilmesi: “Cumhurbaşkanı’na hakaret”, “Devlet kurumlarını aşağılama” ile ilgili kararların yürürlükten kaldırılması, “hakaret ve iftira” hataları için mahpus cezalarından kaçınılması (Venedik Kurulu tavsiyelerine uygun olarak), “dezenformasyon”a ait TCK 217-A hususunun gözden geçirilmesi.
6. Kamuya ait bilgi edinmeye dair düzenlemeye aktiflik kazandırılması.
7. Gazetecilere yönelik keyfi davaların (SLAPP) önüne geçilmesi hedefiyle mevzuatın güçlendirilmesi.
C. Medya Bağımsızlığını teminat altına alacak yasal bir çerçevenin geliştirilmesi
8. Medyayı düzenleme ve denetleme vazifesi bulunan RTÜK, Basın Kartı Komitesi ve Basın İlan Kurumu (BİK) üzere yapıların bağımsızlığını ve tarafsızlığını sağlamak, yürütme erki başta olmak üzere her cins siyasi kontrol ve müdahaleden korumak.
9. Medya sahipliğine dair, bu alanı siyasi müdahalelere kapatmak emeliyle şeffaf bir düzenleyici çerçeve geliştirmek.
D. Basın özgürlüğünü savunmaya dönük etkin bir siyaset yürütmek
10. Gazetecilere yönelik atakları kamuoyu önünde ve sistematik biçimde kınamak ve sorumlularının istikrarlı formda belirlenip yargılanmalarını sağlamak.
11. Hangi siyasi parti yetkilisinden gelirse gelirsin, kendi partisinden de kaynaklansa, gazetecilere yönelik kelamlı akın ve itibarsızlaştırma teşebbüslerine karşı tesirli biçimde hal almak.
12. Yabancı yahut sürgün gazetecilere karşı kullanılan memleketler arası prosedürlere (Interpol kırmızı bülten, milletlerarası yargı işbirliği talebi vs) keyfi biçimde başvurulmasının önüne geçilmesi.
13. Çoğulcu, dürüst ve istikrarlı bir medyatik faaliyete katkısı bakımından, medyanın ilettiği soru ve bilgi taleplerini açık ve adil formda karşılamak.
14. TBMM’de milletvekillerin hükümete yönelik soru önergelerinin tesirli biçimde sürece konulması ve karşılık görmesi maksadıyla Meclis pratiği ve işlerliğinin gözden geçirmek.
15. Medyanın durumu ve gazeteci cinayetleri üzere hususlarda Meclis Araştırma Komiteleri’ne aktiflik kazandırmak.”
Bildirinin yepyenisi için.
Türkiye, RSF’nin 2022 yılına ilişkin Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke içerisinde 149. sırada yer alıyor.
