Yusuf Özkan
Lahey
Hollanda’da çeşitli bakanlıklara mensup 300’den fazla üst seviye yetkili, hükümetin İsrail’e yönelik şartsız dayanağına itiraz ederek, “Gazze’deki çok şiddetin güçlü bir halde kınanması” davetinde bulundu.
“Hükümetin İsrail’e şartsız dayanağı, bizi Gazze’deki insani felaketin kabahat ortağı haline getiriyor” diyen bürokratlara, Hollanda Güvenlik ve Adalet Bakanı Dilan Yeşilgöz sert reaksiyon gösterdi.
Bürokratların reaksiyonunun akabinde Hollanda hükümeti, İsrail ve Hamas’a ateşkes daveti yaptı.
Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği taarruzların akabinde İsrail’e en güçlü dayanağı veren ülkelerden biri Hollanda olmuştu.
Başbakan Mark Rutte ve hükümet üyeleri, “İsrail’in kendini savunma hakkı bulunduğunu” vurguladı.
Hollanda devletinin çeşitli kademelerinde misyonlu 300’den fazla bürokrat, hükümetin Ortadoğu’daki gelişmeler konusunda tek taraflı bir tavır sergilediğini belirterek bir protesto bildirisi hazırladı.
Hollandalı bürokratlar, De Telegraaf gazetesinde yayımlanan bildiride, Hamas’ın hücumlarını kınadıklarını ve kurban yakınlarına başsağlığı dilediklerini belirterek, “Ancak İsrail’e şartsız dayanak verilmesinden çok kaygılıyız” dedi.
Hükümetin İsrail’e şartsız dayanağının, Hollanda’yı “Gazze’deki insani felaketin hata ortağı haline getirdiğini” savunan yetkililer, “Anayasa’ya dayanarak yemin ettik ve dürüst kamu vazifelileri olarak adil davranmamız bekleniyor. Bunu vicdanımıza sığdıramayız ve sığdırmak istemiyoruz” görüşünü lisana getirdi.
Çocuk hakları örgütlerine nazaran “Gazze’nin bombalanması sonucu her 15 dakikada bir çocuğun öldüğü kritik noktaya ulaşıldığını” kaydeden Hollandalı bürokratlar, günahsız sivillerin korunması gerektiğini vurguladı.
Gazze Şeridi’nde ve Batı Şeria’da devam eden şiddet durumunun derhal sona erdirilmesi ve tansiyonun azaltılması için hükümeti harekete geçmeye çağıran bildiride, “Kaybedecek bir saniyemiz bile yok” dendi.
Bürokratların bildirisinde, İsrail’in memleketler arası hukuk kurallarını ihlal ettiğine işaret edilerek, Hollanda hükümetinin, “bu ülkenin, Gazze Şeridi ve Batı Şeria da dahil olmak üzere Filistin topraklarının işgalcisi olarak taşıdığı sorumluluktan hiç bahsetmediği” vurgulandı.
“İsrail geçmişte de savaş cürümleri işledi”
Uluslararası hukuka mesken sahipliği yapması nedeniyle Hollanda’nın daha fazla efor gösterme sorumluluğu bulunduğunun altı çizilen bildiride, “İsrail geçmişte de savaş cürümleri işledi ve cezalandırılmadığı sürece bunu yapmaya devam edecek” denildi.
Hollandalı üst seviye bürokratlar, tıpkı Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinde olduğu üzere, İsrail’in sivillere yönelik hücumlarının da kınanması davetinde bulundu.
Hollanda’da hükümetin büyük ortağı Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD) önderi Dilan Yeşilgöz, üst seviye bürokratların bildirisine sert reaksiyon gösterdi.
Hollanda Güvenlik ve Adalet Bakanı sıfatıyla, İsrail’e şartsız takviye açıklaması yapan isimlerden biri olan Yeşilgöz, “Bir devlet memuru olarak hükümetin siyasetleri hakkında görüş belirtebilirsiniz lakin sonuçta kamu hizmeti siyasetin işi. Çizgiyi siyasi liderlik belirler, oburu değil” dedi.
Hamas’ın İsrail’e saldırısını, Paris taarruzları ile kıyaslayan Yeşilgöz, şöyle konuştu:
“O vakit hepimiz haklı olarak tiksintiyle ayağa kalktık ve ‘Teröre hayır’ dedik. Kimse ‘IŞİD’in bunu yapmasının mantığı neydi’ diye sormadı. Ancak görünüşe nazaran öbür bir terör örgütü Musevileri katlettiğinde soruyoruz.”
İçişleri ve kraliyet alakalarından sorumlu Devlet Bakanı Alexandra van Huffelen ise, hükümetin, bürokratların bahse olan ilgisini “büyük bir anlayışla karşıladığını” söyledi.
İhtiyaç duyulması halinde çeşitli ünitelerle görüşmeler yapılacağını söyleyen bakan, bürokrasinin hükümete yönelik tenkitlerinin, devlet işleyişine ziyan verip vermediği sorusunu karşılıksız bıraktı.
İktidar ortağı Demokratlar 66 (D66) Milletvekili Sjoerd Sjoerdsma da protesto eden Hollandalı bürokratlara dayanak vererek, Yeşilgöz’e reaksiyon gösterdi.
Sjoerdsma, “Bürokratların bildirisine kızanlara şunu hatırlatmak isterim: Devlet memurları yeminlerinde, memleketler arası hukuk sistemini geliştirme vazifesi de dahil olmak üzere, Anayasa’ya sadık olduklarını beyan ederler” dedi.
Bürokratların bildirisinin akabinde Savunma Bakanı Kajsa Ollongren, Cumartesi akşamı Hollanda hükümeti ismine, İsrail ile Hamas ortasında ateşkes davetinde bulundu.
Ollongren, kamu yayıncısı NOS’a, Gazze’deki “insani felaketi” durdurmak için savaşa orta verilmesinin gerekli olduğunu söyledi.
İsrail’in kendini savunma hakkına sahip olduğunu belirten Hollanda Savunma Bakanı, “Fakat insani hukuka bağlı kalmalıyız. İnsanları su ve yiyecekten yoksun bırakamazsınız” diye konuştu.
