HaberTürk muharriri Nihal Bengisu Karaca, Kraliçe II. Elizabeth’in cenaze merasimi protokolünü yorumladı. Karaca, “Herhalde en kötüsü ise başkan ve eşine yalnızca sayıyla 1 = yazı ile ‘bir’, evet yalnızca bir kişinin eşlik edebileceğini bildiren kuraldı. Her yere ‘ordu’ misali bir kalabalıkla ‘çıkarma’ yapan üçüncü dünya ülkesi başkanlarının Aşil topuğu hedeflenmişti güya.” değerlendirmesini yaptı.
Karaca yazısında, “Ülkedeki büyükelçiliklere cenaze protokolünü içeren iletiler gönderilerek cenazeye katılacak devlet ve hükümet liderlerinden ‘mümkünse’ özel uçak yerine tarifeli uçak kullanmaları istendi. Özel uçakla seyahat etmekte ısrarcı olan başkanların Londra’da “daha az yoğunluktaki havaalanlarına” yönelmeleri gerektiği kaydedildi. Helikopter kullanımı engellendi. Önderlerin makam aracı yerine merasim alanına kendileri için tahsis edilen otobüs ile ulaştırılacakları belirtildi. Çabucak hepsi, global ısınma, iklim değişikliği ve kirlilikle uğraş kadar, Londra’daki gündelik hayatı alt üst edebilecek devasa bir trafiğe yol açmama hassasiyeti ile ilgili kurallardı.” fikrini lisana getirdi.
Karaca şu tabirleri kullandı:
“Ancak kurallar ağırdı. Herhalde en kötüsü ise başkan ve eşine yalnızca sayıyla 1 = yazı ile ‘bir’, evet yalnızca bir kişinin eşlik edebileceğini bildiren kuraldı. Her yere ‘ordu’ misali bir kalabalıkla ‘çıkarma’ yapan üçüncü dünya ülkesi başkanlarının Aşil topuğu hedeflenmişti güya. Şayet cenaze merasimine katılmak istiyorlarsa ağır bir ego sarsıntısıyla baş etmeleri gerekiyordu o önderlerin. Malum her ülkenin de “Otobüs çok hoştu, sohbet ettik” diyen Justin Trudeau tarzı ‘egoda hafif tevazuda ağır’ başkanı yok. Buraya kadar olanlar, pek pahalı geleneklerini ‘feodal kalıntı’ diyerek çöpe atmama ve birebir vakitte uygar ve uygar bir ülke olma azmini realize etmekte de kararlı olma halinin yansıması olabilirdi.
Gelenek kadar gelecek de kıymetliydi, misal “İklimin geleceği için kimi alışkanlıkları değiştirmek gerekiyor ve biz bu mevzuda öncü olacağız” deniliyorsa lakin takdir edilebilirdi vs.
Ama dedik ya, ‘eşitlik’ İngiltere’nin daha doğrusu imparatorlukların ya da imparatorluk bakiyesi olup da hala hanedan hayallerinin görüldüğü cumhuriyetlerin ‘iyi’ olduğu bir alan değil.
Liderlerin eline konut ödevlerinin yazılı olduğu pusulalar verip, okul çocuğu üzere otobüslere dolduran düzenleyici irade, ABD liderini bütün bunlardan azade tuttu hakikaten. Biden muhteşem zırhlı Cadillac ve 7 araçlık özel konvoyuyla gitti Westminister’a. Çok lakin çok kör kör gözüm parmağına oldu.
Şöyle bir ileti veriyordu bu durum:
“Ben 1. dünyayım, lakin bir ayağım çukurda, galibiyetlerim çokça yenilgi de getirdi, öğrendim, azaldım ve üstelik artık her şeyimle çok yaşlandım. Benim temsil ettiğim şeyleri artık ABD temsil ediyor, dünyanın hakimi artık o. Siz de esasen bunu bilecek yaştasınız, uzatmayalım.”
O halde uzatalım.
Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern haklı. Merasime otobüsle gitmekte aslında bir ‘sıkıntı’ yok. Her gün işe otobüsle giden insanlardan aldığın oylarla bir ülkenin başında duruyorsan, bazen otobüse de binmeli ve sızlanmamalısın.
Ülkelerin önderlerinin otobüse binmesini hicap verici bir durum olarak görmek için ‘protokol’ ve ‘düzen’ sözlerinden bihaber olmak, lider ya da başbakan olmayı ‘her istediğini yapmak, sınırsız güç ve konfor talebini hak ya da norm olarak görmek’ lazım. Kısaca ağır görgüsüz olmak lazım. Fakat 500’e yakın ülkenin lider ya da başbakanları otobüslere doldurulurken ABD Lideri Joe Biden alana zırhlı makam aracı + 7 araçlık konvoyla ile geliyorsa, emeliniz ne olursa olsun, bu bir ‘sıkıntı’ olur.
Hele hele bir de öteki lider ve başbakanlara otobüse binişte kart/bilet denetimi yapıyorsanız…
Ne bu hakikaten? Ortaya kaynak yapan dünya başkanı olmasın mı demek bu? Turnike koyup Akbil de bastırsaydınız.
Hiçbir karbon ayak izi telaşı II. Elizabeth’in cenaze törenindeki “Dünya bir yana, Biden bir yana” uygulamasını, Biden ile başka ülke başkanları ortasındaki makası bu derece açmayı açıklamaz. Üstelik esasen en büyük izi bırakan ve aşikâr ki daha uzun yıllar bırakacak olan ABD iken.
Anlaşılan Erdoğan da efil efil Central Park’ta gezmek varken durduk yere ‘hufflepuff’ muamelesi görmek istemedi.
Otobüste olması da kötü olmazdı. Başka önderlerle münasebetleri tazelemek için uygun bir fırsat olabilirdi.
Ancak bu kaidelerde anlaşılabilir bir tercih olarak görüyorum”
