T24 Haber Merkezi
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından yapılan bir araştırma; kredi büyüme suratında ani bir ivmelenme yaşanan 2022’nin birinci altı ayında kullandırılan kredilerle firmaların döviz varlıklarını artırdıklarını ortaya koydu.
“Ani kredi büyümesi ve firma davranışları” başlıklı araştırmada, “heterodoks ekonomi” modeli uygulayan ve enflasyon yüzde 85’i aştığında misyonda olan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati döneminde firmalara verilen krediler incelendi.
Firma eşleştirme tahlili ve farkların farkı prosedürüyle elde edilen bulgular, ilgili devirde firmaların daha fazla kredi kullanımının kredi kullanımı daha düşük olan küme ile kıyaslandığında ihracat performanslarına yansımadığını gösterdi.
Firma ölçeği ayrımında incelendiğinde ise küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin (KOBİ) ihracat performanslarında bariz bir ayrışma gözlenmezken, görece fazla kredi kullanan büyük firmaların daha az kredi kullanan büyük firmalara kıyasla ihracat performanslarında besbelli bir düşüş görüldü.
Ayrıca, daha fazla kredi kullanan KOBİ’lerin ithalat, yurt içi girdi alımı, vadesinden evvel yabancı para cinsi borç kapatma ve net döviz alımlarını artırdığı, daha fazla kredi kullanan büyük firmaların ise döviz alımlarını artırma eğiliminde olduğu bulgusuna ulaşıldı.
Verilerde, 2021’in birinci altı ayı ile 2022’nin birinci altı ayı kıyaslandı. Buna nazaran; 2022’de kredi oranını artıran firmaların net döviz alımı yüzde 773 oranında arttı. Kredi oranını azaltan firmaların net döviz alımındaki artış ise yüzde 151 oranında gerçekleşti.
Araştırmaya nazaran; bu firmaların net döviz alımlarını ortalamada yaklaşık 28 bin dolar artırdıkları sonucuna ulaşılırken, “İlgili periyotta daha fazla kredi kullanan firmaların bu kullanımı satış ve ihracat performanslarına yansıtamadığı; bunun yerine ithalat, vadesinden evvel yapancı para cinsi borç kapatma ve net döviz alımlarını artırdıkları görülmektedir” denildi.
