ANKARA- Halkların Demokratik Partisi (HDP) davetiyle bir ortaya gelen Emek Partisi (EMEP), İşçi Hareket Partisi (EHP), Türkiye Personel Partisi (TİP), Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP), Halkevleri ve Sosyalist Meclisler Federasyonu’nun (SMF), oluşturduğu 7’li masa ortak gayret çalışmaları kapsamında “Geleceğin Türkiye’si için Hafıza, Hakikat ve Hesaplaşma” konferansı organize etti.
Üç oturum biçiminde planlanan konferansın “Hafıza” başlığıyla düzenlenen birinci oturumuna; 10 Ekim Aileleri, Gezi’de ömrünü yitirenlerin aileleri, Barış Akademisyenleri, Cumartesi Anneleri, Şenyaşar Ailesi, Çorlu Tren Kazası, Roboski, Soma ve Suruç Aileleri, Farplas emekçileri ile hasta ve berbat muamele gören tutsakların aileleri katıldı.
‘CEZASIZLIK YERİNE ADALETİ KOYAMADIĞIMIZ SÜRECE TOPLUMSAL BARIŞI SAĞLAYAMAYIZ’
7’li yapının organize ettiği konferansın açılış konuşmasını yapan eski AİHM Yargıcı İstek Türmen, konferans başlıklarından olan “Hesaplaşma” yerine “Adalet” demenin daha gerçek olacağını söyledi. Aranılan şeyin toplumsal uzlaşı olduğunu, bunun için de yapılması gerekenin hafıza, hakikat ve bunun sonucunda ortaya çıkması gereken “Adalet” olduğunu tabir eden Türmen, “Adaletin sağlanması için hakikatin ortaya çıkması lazım. Hakikat olmadan adalet de olmaz. Hakikatin ortaya çıkması için hafıza lazım. Bu üçlü ortasında varacağımız amaç bir toplumsal uzlaşıdır. Herkesin bilmesi lazım ki geçmişimizden kolay kolay kurtulamayız. Geçmişimiz bizim bugünümüzdür. Yalnızca tarih değildir, bugünümüzün geleceğidir. Geçmişi geleceğe bağlayan köprü sorumluluk köprüsüdür” dedi.
Geçmişimizle barışılmadığı için bugünle barışılamadığını belirten Türmen, “Türkiye’deki sorun bu. Bunda sonra da pek ala geçmişimizi inkâr ederek yaşayabiliriz. ‘Biz Ermenileri kesmedik Ermeniler bizi kesti’ pek ala diyebiliriz. Pek ala diyebiliriz ki, ‘Kürtler bizim kardeşimizdir lakin yalnızca devlete bağlı asimile olmuş Kürtleri severiz’. ‘Kadınlar bizim anamızdır, bacımızdır’ da diyebiliriz. Bunları diyerek yaşamamız mümkün ancak bu geçmişimizi inkârdır. Geçmişimizi inkâr yerine hakikati koyamadığımız, cezasızlık yerine adaleti koyamadığımız sürece toplumsal barışı sağlayamayız. Hakikati söylemek direnmektir” diye konuştu.
Hatalı ile sorumlu ortasında ayrım yapmak gerektiğini, kabahatin kesinlikle aksiyon ya da harekete teşebbüs gerektirdiğini söz eden Türmen, “Bir adalet hesaplaşması başlayacaksa hatalı kimdir? Yalnızca buyruk veren midir, aksiyonu yapan mıdır yoksa daha geniş bir kitleyi mi kapsar?” dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü: “Partinin devletle özdeşleştiği bir rejimde hatalı devlet düzeneğinin içinde olan herkestir. Bu düzeneğin kesimi olan herkes hatalıdır. ‘Ben bilmiyordum, ben orada olduğum için daha azı yapıldı’ üzere mazeretler Nazi devrinde 6 milyon insanın öldürülmesinde hissesi olan Adolf Eichmann’ın mazeretleridir.”
EMEL KORKMAZ: BU ÜLKEYE ADALETİN GELMESİNİ İSTİYORUZ
Seyahat aksiyonlarında ömrünü yitirenler ismine Ali İsmail Korkmaz’ın ağabeyi Gürkan Korkmaz ve annesi Emel Korkmaz birlikte sahneye çıktı. Konuşmakta zorlandığını belirten Emel Korkmaz, “Bu ülkede o kadar çok acı yaşatılıyor ki saymakla bitmiyor. Ben evladımı kaybettiğim gün benimle sonlansın diye çok dua ettim lakin katlanarak çoğaldı. Anneler ağlıyor. Bu ülkeye adalet gelmesini istiyoruz. Bekliyoruz. Biz dokuz yıldır adalet arıyoruz lakin maalesef adaletin geleceği günü hala sabırsızlıkla bekliyorum” diye konuştu.
Gezi’de polis tarafından öldürülenler ismine konuştuğunu belirten Gürkan Korkmaz, “Gezi halktı. Biz bu salondaki en apolitik ailelerden biriydik. Ben de Eskişehir’de okudum. Annem babamın tembihi ‘olaylara karışma’ydı. Biz apolitikken ülke gündeminin merkezine düştük. Her konuşmasında malum zatın atıfta bulunduğu Seyahat olaylarının merkezinde olduk” dedi.
Kardeşi Ali İsmail’in mevti ve yargı sürecinde yaşananları anlatan Gürkan Korkmaz, “Ben de bir avukat olarak adaleti istiyorum lakin hesaplaşmak gerekiyor. Hesaplaşmadan adaleti getirecekleri yok. Bu değildir ki dişe diş, kana kan. Annem duruşma salonunda çocuğunu öldürenlerin yüzüne yüzüne bakıyordu. Ortada jandarma vardı. Annem, ‘Hâkim beyefendi ben hoş çocuğumu bu ellerimle büyüttüm, onlara sürmem. Jandarmayı çekin’ dedi. Biz bu türlü insanlarız” tabirlerini kullandı.
‘ADALET BİZİM ÇABAMIZLA GELECEK’
10 Ekim Aileleri’nden Elif Özdemir, Türkiye tarihinin en katlı katliamının ortasında kaldıklarını, hâlâ hatırladığında dahi tüylerinin diken diken olduğunu söyledi. Barış Mitingi için biraraya geldiklerini belirten Özdemir, “Ben alana girerken bir şey dikkatimi çekti. Hiç polis yoktu. Bir basın açıklamasında bile 10 bireye 50 polis gelir. Bir tane bile polis yoktur. Kortejler oluşmaya başladı. ‘Kızım’ dedim ‘Burada olağan olmayan bir şeyler var dikkat et’ dedim. Bombanın patladığı anı gördüm. Biz orada vücutlarımızın yarasıyla uğraşırken, ortalıkta olmayan polisler çıktı geldiler. Sağlıkçıları tekmelediler, ateş ettiler havaya. Biz ne yaşadığımızı bilemedik. Bu bile isteye planlanmış, yüksek yerlerdekilerin eli olduğu bir hareketti. Çok canımız yandı. 80 devrinde, Gezi’de, Roboski’de yandığı üzere canımız yandı” dedi.
Yargılama sürecine de reaksiyon gösteren Özdemir, “Bile isteye bizim canlarımızı öldürdüler. O adalet bu zihniyetle, bize yaşatanlarla asla gelmeyecek. Adalet bizim uğraşımızla direnmemizle gelecek. Göstermelik mahkemelerle, talimatlı savcılarla adalet gelmeyecek, mümkün değil. Adalet şüphesiz gün yüzüne çıkacak” tabirlerini kullandı.
‘BİLDİRİYİ İMZALADIĞIMIZ İÇİN HİÇBİR VAKİT PİŞMAN OLMADIK’
‘Bu Suça Ortak Olmayacağız’ başlıklı bildiriyi imzalamalarının akabinde OHAL devrinde yayımlanan KHK’lerle ihraç edilen ‘Barış Akademisyenleri’ ismine Işıl Ünal konuştu, “Kitlesel olarak ağır bedeller ödedik. Devlet vazifemizi yaptığımız için bizi cezalandırdı. Barış bildirisini imzaladığımız için hiçbir vakit pişman olmadık” dedi.
Periyodun Başbakanı Ahmet Davutoğlu’nun bildiriye dair, “İfade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilemeyeceğini” söylediğini hatırlatan Ünal, bu periyot iktidara yakın yayın organları tarafından amaç gösterildiklerini, mevt tehditleri aldıklarını söyledi.
Ünal, “Bu suça ortak olmayacağız diyerek yayınladığımız barış bildirisi ve vazifemizi yaptığımız için devlet bizi cezalandırdı fakat bilim insanı olmak bunu gerektirir. Barışı sağlamak ve kamuoyunu yanlışsız bilgilendirmek bilim insanı olmanın gereğidir” tabirlerini kullandı.
‘UĞUR KURT’U KATLEDEN POLİSLERİ UNUTMADIK’
Cemevi baskınları için konuşmacılar ortasında yer alan Zeynel Şahin sıhhat meseleleri nedeniyle konferansa katılmadı. Okmeydanı Cemevi’nde 22 Mayıs 2014’te katıldığı cenaze merasiminde polis kurşunuyla öldürülen Uğur Kurt için mektup gönderen Şahin, “Masum bir canı, bir cemevinin, ibadethanenin bahçesinde öldürmenin bedelinin 12 bin 100 lira olarak belirlendiği tarih. Bir ailenin hayatını karartan çocuklarını yetim bırakan katile verilecek ceza bu mudur? Uğurumuzu öldürmenin bedeli bu mu olacaktı, insan öldürmenin cezası bu kadar mı hafif olacaktı? Uğur Kurt’un katiline verilen ödül üzere cezayı, müfettiş raporlarının değiştirilmesini, raporları değiştiren emniyet mensuplarının ödüllendirilerek rütbe atlamalarını unutmadık, unutmayacağız. ‘Sivas’ta, Maraş’ta, Çorum’da, Gazi’de yakıp yıktığınız, kestiği yenmez diye iftiralar attığınız, kapılarına işaretler koyduğunuz, her fırsatta yok etmeye çalıştığınız Alevileri, şayet 12 bin 100 liranız var ise bir cemevine gidip öldürebilirsiniz’ teşviği midir bu?” dedi ve şunları söyledi:
“Kendisinden olmayan, kendisi üzere düşünmeyen, biat etmeyen tüm öteki bölümleri yok sayan bu anlayışa karşı, insanın insan onuruna yakışır bir hayat sürmesinin yegâne savunucuları olan bizlerin, örgütlü çabayı büyüterek engelleyeceğimizin elzem olduğunu son sözlerim olarak söyleyerek tüm Hakk’a yürüyen canlarımızın evreleri daim, menzilleri ışık olsun diyor, sizlere sevgilerimi sunuyorum…”
‘ADALET, ÖZGÜRLÜK ARIYORSANIZ FAŞİZM HER VAKİT ENSENİZDEDİR’
Cumartesi Anneleri ismine konferansta, 1993’te JİTEM tarafından katledilen gazeteci Ferhat Tepe’nin kız kardeşi Ayşe Zirve konuştu. Yıllardır hukuk gayreti verdiklerini lakin yargılanan pozisyonuna düştüklerini söyleyen Zirve, “Abimin evrakı vakit aşımına uğradı. Biz 30 yıldır hak, hukuk, adalet çabamızı devam ettiriyoruz. Cezasızlığın ortadan kaldırılmasını istiyoruz. Cezasızlık ödül üzere görünüp sürmeye devam ediyor. İnsanlığa karşı kabahatlerde vakit aşımının kabul edilmemesini istiyoruz. Bu davalarda vakit aşımı denen bir şeyle karşılaşıyoruz. Bu taleplerini Galatasaray Meydanı’nda lisana getirdik. Katillerin yargılanmasını isterken yargılanan durumuna geldik” diye konuştu.
Adalet uğraşını sürdüreceklerini ve dayanak olunması gerektiğini belirten Zirve, “Türkiye’de yahut Kürdistan’da adalet özgürlük arıyorsanız faşizm her vakit ensenizdedir. O yüzden birlik olmak gerekiyor. Yarın da buna devam etmek gerekiyor” dedi.
‘BEDELİ NE OLURSA OLSUN HESAP SORACAĞIZ’
Çorlu Tren Katliamında oğlu Oğuz Arda’yı kaybeden Mısra Öz, “Ben oğlumu ihmal cinayetine kurban verdim” dedi. Adaletsizlik içerisinde yaşadıklarını belirten Mısra Öz, “Henüz trenin altında cenazelerimiz varken uzmanlar oraya getirilip rapor hazırlamaya çalışılıyor. Şimdi benim biricik oğlum trenin altındayken. Şu hastanede yahut bu hastanede uygunlar diye telefon geliyor. Her birimiz o hastanelere olay yerlerine dağılıyoruz. Biz oradan uzaklaşalım diye o telefonlar bize gelmiş. Bizimle orada bile dalga geçmişler. Şimdi tren kaldırılmadan o yolu döşemeye çalışıyorlar. O yoldan para kazanılması gerekiyormuş, ulaşımın durmaması gerekiyormuş” dedi.
Yargılama sürecine dair adım atılmadığını ve adaletin de rayların altında kaldığını belirten Mısra Öz, “Katliamın beşinci yılına gireceğiz. Benim aklımda çok acıdır ki tek bir manzara var. O da oğlumun gözleri. Oğlum, ‘Ben devlete güvenip bir yere ulaşmaya çalışırken benim hayat hakkımı elimden alanlara hesap soracaksın’ diyor. Benim o gözlere kelamım var. Ben 26 yaşında anne oldum. Kucağımda evlatsız kaldım. Kazada 5 yaşındayken annesini ve kız kardeşini kaybeden Kemal geçen gün teyzesine, ‘Annemi unutmaya başlıyorum. Annemi unutmam değil mi teyze?’ demiş. Biz ve Çorlu aileleri Kemal’e annesini unutturmayacağız. Biz çocuklarımız için hesap soracağız. Bedeli ne olursa olsa hesap soracağız” diye konuştu.
‘BU NİZAMI DEĞİŞTİRMEK DE BİZİM ELİMİZDE’
Farplas direnişi ismine konuşan Nejla Dolaşık, “Ben Farplas’a insan kaynakları kısmında girdim. İşveren bana, ‘Bunları emekçilere imzalat, imzalamazlarsa baskı kur’ diyerek işten atma dilekçesini imzalatmam gerektiğini söyledi. Ben personel çocuğuyum, tarafım belli” tabirlerini kullandı. İşverenin talebini kabul etmediği için işten atıldığını belirten Dolaşık, “Gebze’de direnişler sıklıkla olur. Çalışanlar daha âlâ bir ömür için biraraya gelirler. Farplas’ta olduğu üzere her yerde de işten atılır. 150 kişi işten atılınca kendilerini fabrikaya kapattılar. Polis geldi. Arkadaşlarımız darp edilerek gözaltına alındı. Gebze Emniyet Müdürü ve kaymakam firmaya geçmiş olsun ziyareti yaptılar. Biz de emek dostları olarak direniş alanındaydık. Taraflar muhakkak. Bu sistemi değiştirmek de bizim elimizde” diye konuştu.
‘ADALETSİZLİK KARAKOLDA GÖZALTINDA BAŞLIYOR’
Makus muamele ve hasta tutsaklar ismine ise avukat Alişan Şahin konuştu, “Hasta tutsaklar bu ülkenin kanayan yarası. Ülkeyi dehşet cehennemine çevirdiler. Kaygıyla yönetiyorlar. Halkları da borçlandırarak köleleştirdiler” dedi. Ceza infaz yasasında 2015’te bir değişiklik yapıldığını, bu değişikliğin, “yazılı faşizm” evrakı olduğunu belirten Şahin, “’Bu infaz yasasını Kürtler, sosyalistler, solcular hariç olmak üzere hayata geçiriyoruz’ dediler” diye konuştu. Aysel Tuğluk’un Kandıra Cezaevi’nde hasta tutsak olduğunu hatırlatan Şahin, “Cezaevinde ‘hayatını idame ettiremez’ raporu verildi. Ancak isimli tıp kurumu kâfi incelemeyi yapmadan tek başına hayatını idame ettirir biçiminde rapor yazdı. Arkadaşlarımızın itirazı sonrası göstermelik nörolog koydular heyete. Tekrar reddettiler. Adaletsizlik karakolda gözaltında başlıyor, adliyede Yargıtay’da devam ediyor” sözlerini kaydetti.
‘ADALET İNŞA EDİLDİĞİNDE KOCA HİÇLİK BİR ŞEYE DÖNÜŞECEK’
Roboski’de hayatını kaydedenler ismine kelam alan Roboski Aileleri’nden Ferhat Encu, “Coğrafyası 4 modüle bölünmüş, hayat uğraşı, lisan, kültür, özgürlük uğraşı verirken, sistematik bir biçimde katliamdan geçirilen bir halkın hafızasını Roboski şahsında lisana getireceğim” diyerek, kelama başladı. Roboski’de yaşananları ve türel süreçleri aktaran Encu, “Sorumluların açığa çıkarılmasını istiyoruz. Fakat geldiğimiz noktada koca bir hiçlik var. Bu ülkede demokrasi, adalet özgürlükler inşa edildiğinde bu koca hiçlik bir şeye dönüşecek. Bu sistem değişmediği sürece hiçlik de devam edecektir” dedi.
Roboski Aileleri’nin büyük uğraş verdiğini söz eden Encu, “Aileler hakkında cezalar peş peşe geldi. Roboski Aileleri’nden hiçbiri yok ki cezaya çarptırılmamış olsun. Çalmadığımız kapı kalmadı. Faşizmin kurumsallaştığı ortamda olsak da, katliamlarla karşı karşıya kalmış durumda olsak da biz adalet çabasından vaz geçmeyeceğiz. Sustuğumuzda adaletsizlik çoğalacaktır” sözlerini kullandı.
‘ADALET YERİNE GELMEDİ’
301 madencinin hayatını kaybettiği Soma Katliamı ismine da Kamil Kartal mikrofona geçti. Siyasal iktidarın ortaya çıkmış yansıyı bastırmak için çeşitli vaatler gündeme getirdiğini belirten Kartal, katliamın akabinde Soma’da çok fazla şeyin değiştiğini söyledi ve şunları kaydetti:
“Soma Katliamı’ndan sonra Soma’da öbür bir şey kuruldu. İktidar gelişmekte olan muhalefet hareketini bastırmak doğrultusunda hareket etti. Mahkemeler üzerinde gerçekleştirdiği baskıyla 301 insanı öldürenlere düşük cezalar verdi. Üç büyük, çok büyük maden açıldı. 2017’de 20 milyon ton kömür üreten Soma, 60 milyon ton kömür üreten bir havza haline geldi. Bu maden çalışanlarının daha berbat koşullarda işlemesine neden oldu. Adalet yerine yıllar geçti lakin gelmedi.”
Suruç Katliamı aileleri ismine ise Metin Kılıç konuştu. Katliamda eşi Ferdane ve oğlu Nartan’ı kaybeden Kılıç, “Taziye sırasında bize, ‘Sizi hiç devlet yetkilisi aradı mı taziye için’ diye soruldu. Bizi hiçbir devlet yetkilisi aramadı. Bizi terörle gayret söz için aradılar” sözlerini gözyaşlarıyla kullandı.
‘GÖSTERMELİK BİR ADALET İSTEMİYORUZ’
Urfa’nın Suruç ilçesinde 14 Haziran 2018’de AK Parti Urfa Milletvekili İbrahim Halil Yıldız’ın muhafazaları ve yakınları tarafından babası ve iki kardeşi katledilen Ferit Şenyaşar da konferansta konuştu. Annesi Emine Şenyaşar’ın sıhhat meseleleri nedeniyle konferansa katılamadığını belirten Şenyaşar, “İsmini anmak istemediğim milletvekili gelip iş yerimize saldırıyor. Üç insanı hastane içerisinde ateşli silahlarla katlediyorlar. Bu akının temel hedefi halk üzerine endişe salmaktı. Bu olayda biz kurban seçildik. Olay işyerinde başlıyor hastanede devam ediyor” dedi.
Yargıdan sonuç alamayınca adliye önünde nöbet başlattıklarını belirten Şenyaşar, “Bu nöbetimize milyonlarca insan sahip çıktı. Bütün hukuk örgütleri, siyasi parti temsilcileri davamızı takip ediyor. İktidara bağlı olmayan bütün sivil toplum kuruluşları yanımızdadır. Kamuoyunun baskısına karşın dava yok. Şanlıurfa Valisi olayın şahididir. Savcı yok kamera kaydı diyor ancak vali kayır var vakti gelince ortaya çıkacak diyor. Biz göstermelik bir adalet istemiyoruz. Gerçek manada adalet sağlanana kadar gayretimizden vazgeçmeyeceğiz” diye konuştu.
