Siyaset Bilimci Prof. Dr. Gülgün Erdoğan Tosun, seçime yönelik yapılan anket çalışmaları ile ilgili Evrensel’e değerlendirmede bulundu.
Prof. Dr. Tosun, anket sonuçlarının seçmenlerin oy tercihlerine tesiriyle ilgili şöyle bir örnek paylaştı: “Son yapılan bir araştırma bir partiyi hiç ummadığımız halde 10 puan daha yüksek gösteriyorsa, başka partinin seçmenine yani şu anda iktidar partisi seçmenine, ‘iktidar elden gidiyor’ bildirisi da verebilir. Buna toparlanma tesiri diyoruz.”
‘EN YETERLİ ARAŞTIRMA KAMUOYUNA AÇIKLANMAYAN ARAŞTIRMA’
Prof. Dr. Tosun, “Anket sonuçları seçmenin eğilimlerine, oy tercihlerine nasıl tesir eder? Örneğin seçmeni A partisinden B partisine yöneltebilir mi?” sorusuna şu karşılığı verdi: “Seçmen üzerinde tek istikametli bir tesir yok. Birinci sırada ‘bandwagon etkisi’ geliyor. Bandwagon, çoğunluk teorisine dayanır. Buna nazaran seçimlerden evvel yayımlanan kamuoyu araştırmaları hangi parti yahut önderi daha güçlü gösterirse, bilhassa kararsız seçmenler bu parti yahut başkanı destekleme eğiliminde olabiliyorlar. Şöyle bir tesiri de var, biraz evvel bahsettiğimiz üzere son yapılan bir araştırma bir partiyi hiç ummadığımız halde 10 puan daha yüksek gösteriyorsa, başka partinin seçmenine yani şu anda iktidar partisi seçmenine, ‘iktidar elden gidiyor’ iletisi da verebilir. Buna toparlanma tesiri diyoruz. Bir başka tesir, yenilmişlik ya da kamçılanma tesiri. Bandwagon tesirinin bilakis işler. Seçmenler bazen kazanma bahtı en yüksek aday yahut partiye sırt çevirip, seçilme talihi daha az olana takviye verebilirler. Örneğin bir parti baraj altında kalacak üzereyse ona yönelebilirler. Bir öteki tesir olarak bumerang tesirinden kelam edebiliriz. Kendi partilerinin önde olduğunu gören seçmenler, kaybeden tarafa üzülüp dayanaklarını o partiye çevirebilirler. Ya da kendi partilerinin kazanacağından emin olunca sandığa gitmeyebilirler. Örneğin AKP’ye takviye veren seçmen içinde daha evvel MHP’ye oy veren seçmenler, partilerini baraj altında görüyorsa ‘Dur parti baraj altında kalmasın’ deyip ona yönelebilirler. Bu tesirleri görebilmek için detaylı araştırmalara gereksinim olduğunu vurgulamalıyım. Benim fikrimi soracak olursanız, ben kamuoyu araştırmalarının en güzelinin kamuoyuna açıklanmayan araştırmalar olduğunu düşünüyorum. Bilhassa şu süreçte.” (HABER MERKEZİ)
